Texnologiyasi

Jelatina  massasini  tayyorlash.  Bu  maqsadda  muayyan  navli  jela- 
tina  ishlatiladi.  Massa  tayyorlashda  ishlatilgan  glitserin  miqdoriga 
qarab  olinadigan  kapsula  yumshoq  yoki  qattiq  holadi.  Qattiqlarining 
tarkibida  glitserin  0,3  %  gacha,  yumshoqlarida  20-25%  gacha  bolishi 
mumkin.  Jelatina  kapsulasining  infeksiyaga  chidamliligini  oshirish 
uchun  konservantlar:  benzoy  kislota  va  natriy  benzoat  0,05-0,1%  gacha, 
salitsilat  kislota  0,12%  gacha,  nipagin  va  nipazol  (7:3  nisbatdagi  aralash- 
masi)  0,3-0,5%  gacha  qo'shilishi  mumkin.  Reaktorda  jclatina  suvda 
bo'ktirilib,  yordamchi  moddalar  bilan  birga  45-70°C  haroratda  eritiladi 
va  massa  yetilguncha  shu  haroratda  (3  soat)  ushlanadi.  Harorat  45-50°C 
dan  past  bo'lsa,  mog'or  bosadi,  yuqori  bo'lsa  erishi  qiyinlashadi.  Ikkala 
holda ham jelatina  naviga  putur yetadi.  Kapsulaga  estetik  ko'rinish  berish 
maqsadida  oziq-ovqat  sanoatida  ishlatiladigan  bo'yoqlardan  kislotali  qizil 
«2»,  amarant,  eritrozin  (qizil),  tartrazin  (sariq),  tropeolin  «0»,  sun'iy 
indigotin  (havo  rang) va boshqalar  ishlatiladi.
Tiniq  bo'lmagan  kapsula  olishda  esa  titan  IV-oksid  ishlatiladi. 
Jelatina  kapsulasi  tayyorlashda  cng  murakkab  va  ma'suliyatli  ish 
massadagi  havoni  to'la  chiqarib  yuborish  bo'lib,  uni  uch  xil  usulda 
bajarish  mumkin:  1)  massani  45-50°Cda  uzoq  vaqt  tindirib  qo'yish; 
2)  havosini  so'rib  olish;  3)  diamctri  0,1  mm  li  elakda  suzib,  45-47°Cda 
ma'lum  fizik-kimyoviy  xususiyat  olguncha  (yctilguncha)  qoldirish. 
Keltirilgan  usullardan  eng  samaralisi  elak  orqali  suzishdir.  Jelatina 
massasining  qovushqoqligi  katta  ahamiyatga  ega  bo'Iib,  800-1000 
santipuazga  teng  bo'lishi  kerak.  Yopishqoqlikning  me'yorida  bo'lmasligi 
kapsula sifatiga putur yetkazadi.