Texnologiyasi

Mikrokapsula  tayyorlash  ttsullari.  Bu  maqsadda  uch  xil  usuldan 
foydalaniladi:  fizik,  kimyoviy,  fizik-kimyoviy.
Fizik  usullar.  Bu  usul  qattiq  yoki  suyuq  zarrachani  qobiq  bilan 
mexanik  usulda  qoplashdan  iborat.  «Soxta  qaynoq»  yuzada  zarracha 
ustini  qobiq  bilan  qoplash,  havosiz  sharoitda  (vakuumda)  purkash, 
elektrostatik  usul,  maydalash  (  dispergirlash),  obakilash  va  hokazolar shu 
usul jumlasiga kiradi  (12-a,  b  rasm).
Eng oddiy  va qulay  usullardan  biri  qobiqlash  usuli  boMib,  u  qobiqlash 
qozonlarida olib boriladi.
Kcng tarqalgan  usul  sifatida  purkash  usulini  keltirish  mumkin.  Bunda 
qobiq  yog'simon  (lipid)  moddalardan  iborat  boMsa,  qobiq  eritmasida 
ta'sir  qiluvchi  modda  suspcnziyasi  hosil  qilinib,  kamera  ichiga  purkaladi. 
Bunda  zarrachalar  issiq  havo  oqimida  quriydi  va  to'plagich  orqali  pastki 
qismda yigMladi.  Zarrachalarning kattaligi  30-S0 mikrometr boMadi.
Elcktrostatik  usulda  mikrokapsula  tayyorlash  uchun  alohida  quril- 
madan  foydalaniladi.  Qurilma  kameradan  iborat  boMib,  unga  yuqori 
tomondan  qobiq  va  ta'sir  etuvchi  modda  eritmasi  alohida  sigMmlardan 
purkagich  orqali  purkaladi.  Zarrachalar  har  xil  zaryadli  boMganligi 
sababli  juda  mayda  boMaklarga  boMinib  ketadi.  Bunda  purkagichga 
o'rnatilgan  yupqa qog‘oz purkalgan mayda zarrachalarni  kamera tomonga 
yo'naltiradi.  Kamerada  manfiy  va  musbat  zarrachalar  birikib,  uning 
tubida  yigMladi.
87
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

a) 
b)
12-rasm.  M ikrokapsula  tayyorlashda  ishlatiladigan  asboblar.
a -   «soxta qaynoq yuza»da zarrachalar ustini  qobiq  bilan  qoplash;  h -  elcktrostatik  usul.