Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

Dastlabki 
 signal 
YaO’LD 
 
SIBB 
 
Dastlabki  
signal 
YaO’LD 
SIBB 

---

202 
 
 
 
 
5.4- rasm.  Atmosfera optik aloqa liniyalari qabullagich-uzatkichi 
 
Qabullagich tezikli r-і-n yoki ko‘chkili fotodiod asosida quriladi. 
Ma’lumki,  yarim  o‘tkazgichli  yorug‘lik  diodi  kogerent  nurlantirgich 
hisoblanmaydi  va  bunin  natijasida  nurlantiriladigan  nurlar  20°ga 
etadigan burchaka tarqaladi, shuning uchun nurlarni ingichka tutamga 
to‘playdigan qurilma zarur bo‘ladi. Kichik tarqalish burchakli nurlarni 
fokuslash  uchun  qabullagich-uzatkichda  quvvatli  ob’ektivlar  ko‘zda 
tutilgan. 
Ikki  tomonlama  aloqani  tashkil  etish  uchun  qabullagich-
uzatkichlar 
uzatkichlardan 
qabullagichlarga 
qarama-qarshi 
yo‘nalilarda  tarqaladigan    ikkita  parallel  nurlarni  ishlatadi,  har  bir 
qabullagich-uzatkich blokidagi qabul qilishi va uzatish esa bir vaqtda 
va  mustaqil  amalga  oshiriladi.  Ishlatiladigan  nurlanish  aniq  bir 
modelga bog‘liq ravishda 780 dan 950 nmgacha to‘lqinlar diapazonida 
yotadi. 
OOUTni iste’molchilarga ulash uchun har bir ishlab chiqaruvchi 
o‘z  interfeysini  ishlatadi.  Lekin  ularning  barchasi  umumiy  ulanish 
g‘oyasiga rioya qiladi, u shundan iboratki, atmosfera aloqasi liniyasi 
kabel bo‘lagining emulyasiyalanishi hisoblanadi (ikkita o‘rama juftlik 
yoki  optik  kabelning  ikkita  tolasi).  Shunday  qilib,  masalan, 
ob’ektlarni  bog‘laydigan  kabelli  tarmoqda  qatnashadigan  barcha 
qurilmalar  uchun  OOUT  “ko‘rinmas”,  ya’ni  qurilmalarga  hech 
qanday  cheklashlar  qo‘yilmaydi,  hech  qanday  qo‘shimcha  aloqa 
protokollari yoki ularga o‘zgartirishlar va to‘ldirishlar kiritilmaydi. 
OOUTdan  foydalaniladigan  kompyuter  tarmog‘ini  qurish 
variantlaridan biri 5.5- rasmda keltirilgan. 
OOUT  tizimlarning  ishlashini  ko‘rib  chiqishda  qator  muhim 
parametrlarni  hisobga  olish  zarur,  ular  ichki  va  tashqi  toifalarga 
bo‘linadi