Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

 
 
10.1-rasm. IMS konsepsiyasiga o‗tish 
 
2. Oxirgi  bir  necha  yillar  mobaynida  aloqa  xizmatlarini 
personallashtirish  konsepsiyasi  keng  tarqaldi.  NGN  davri  bilan 
boshlangan  xizmat  sohasidagi  inqilob  juda  yangi  xizmatlarning 
murakkab  va  bir  xil  bo‗lmagan  dunyosini  yuzaga  keltirdi.  Natijada, 
NGN  abonenti  minglab  turli  xizmatlardan  foydalana  olishlari  mumkin. 
Ammo,  haqiqatda  abonentni  atigi  bir  necha  o‗nta  xizmatlar  qiziqtiradi. 
Har  bir  abonent  uchun  xizmatlar  to‗plami  personallashtirilgan  bo‗ladi.  
Softswitch  texnologiyasi  xizmatlarni  personallashtirishga  birinchi 
qadamlarni  qo‗ydi,  ammo  ular  keyinchalik  rivojlanish  uchun  etarli 
bo‗lmadi.  

---

 
 
 
 
3. Xizmat  personallashtirish  bilan  NGN  abonentlari  roumingi 
bo‗yicha  yangi  talablar  bog‗liq.  NGN  abonentni  tarmoq  nuqtalaridan 
birida personallashtirilgan xizmatlar to‗plamini oladi deb faraz qilamiz. 
Agar  u  boshqa  nuqtaga  o‗tsa,  mantiqan  shu  xizmatlar  to‗lamini  olishi 
kerak.  Buni  zamonaviy  NGN  tarmog‗ida  xizmatlar  roumingi 
konsepsiyasi sifatida talqin qilish ham mumkin. 
4. Nihoyat,  Triple  Play  xizmatlar  konsepsiyasidan  (ma‘lumotlar, 
nutq  va  videoni  birlashtirish)  Triple  Play  ga  o‗tish  boshqaruv 
konsepsiyasini  o‗zgartirishga  olib  keldi.  Natijada,  yangi  konsepsiya 
keng  polosali  abonentlarning  mobilligini  talab  qildi  va  sotali 
tarmoqlarning  barcha  texnologiyalari  (tutib  olish,  kuzatish  va  rouming) 
NGN tizimlari uchun talabgor bo‗lib qoldi. 
Yuqorida keltirilgan ma‘lumotlardan xulosa qilib aytish mumkinki, 
NGN  abonentlari  mobillikka  o‗tmoqda,  sotali  tarmoqlar  abonentlari  – 
keng  polosali  xizmatlardan  foydalanishmoqda,  ikkila  tarmoqlarning 
xizmatlari esa personallashib bormoqda. 
Tarmoqlar evolyusiyasi nuqtai nazaridan IMS ning paydo bo‗lishi 
–  zamonaviy  texnologiyalarni  konvergensiya  qilish  bo‗yicha  umumiy 
harakatlarning natijasidir (10.2-rasm).  Ushbu tendensiya doirasida LAN 
va  WAN  ni  yagona  multiservis  tarmoqqa  birlashtirishni  konvergensiya 
yo‗lidagi birinchi qadam sifatida ko‗rish mumkin. An‘anaviy telefoniya 
va  VoIP  ni  yagona  IP-telefoniya  texnologiyasiga  birlashtirish  ikkinchi 
qadam  bo‗ldi.  Turli  xizmatlarni  Triple  Play  konsepsiyasi  asosida 
birlashtirishni  aloqa  tarmoqlarining  global  konvergensiya  qilish 
yo‗lidagi uchinchi qadam deb nomlash mumkin, evolyusiyaning natijasi 
esa simli va simsiz texnologiyalarni IMS nomi ostida birlashtirishdir. 
 
 
 
10.2-rasm. IMS yo‗nalishida zamonaviy tarmoqlarning 
evolyusiyasi 

---

 
 
 
 
 IMS  muqim  va  mobil  tarmoqlar  aloqa  abonentlariga  nutq,  matn, 
grafik 
va 
videoning 
turli 
kombinatsiyalariga 
asoslangan 
personallashtirilgan xizmatlarni ishlab chiqish va taqdim qilish imkonini 
beradi.  Natijada,  IMS  echimlari  keng  to‗plamli,  jumladan,  TDM  yoki 
Softswitch dagi NGN tarmoqlarida amalga oshirish mumkin bo‗lmagan 
yoki  iqtisodiy  samarasiz  bo‗lgan  xizmatlarni  taqdim  qilish  hisobiga 
oxirgi foydalanuvchining imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytiradi. 
 
 
 
10.3-rasm. IMS texnologiyasini joriy qilish hisobiga jahon 
iqtisodiyotidagi taxminiy o‗sish (manbaa: ABI Research) 
 
IMS  texnologiyasi  hozirgi  vaqtda  batafsil  standartlashtirilgan  va 
ITU-T,  ETSI  TISPAN  va  boshqa  tashkilotlarning  tavsiyanomalarida 
keltirilgan.  Amaliy  joriy  etish  nuqtai  nazaridan  IMS  texnologiyasi  juda 
istiqbollidir,  ammo  eng  ishonchli  ehtimollar  ham  uni  2008-2010  yillar 
texnologiyasi ekanligi haqida xabar bermoqda (10.3-rasm). 
Quyida  IMS  texnologiyasining  xususiyatlarini  kitoblar  beradigan 
imkoniyat daradasida ko‗rib chiqamiz.