Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

9.8. Telematik xizmatning taqsimlangan tuguni 
 sifatidagi Softswitch uskunasi 
 
Telematik  xizmatning  taqsimlangan  tuguni  sifatidagi  Softswitch 
uskunasi yo‗l beradi: 
- 
 internet ga kirish nuqtalarini yaratish;  
- 
 telefon tarmog‗i numeratsiyasidan foydalanib ma‘lumotlar uzatish 
tarmoqlari  bo‗yicha    ovozli  axborotni  uzatish  mahalliy  va  ichki 
mintaqaviy xizmatlarga ulanish imkonini berish;  
- 
 telefon  tarmog‗i  numeratsiyasini  ishlatmasdan  ma‘lumotlar 
uzatish  tarmoqlari  bo‗yicha  axborotni  uzatish  tashkil  qilish  (SIP-
telefoniya);  

---

 
 
 
 
- 
 multimedia va hokazo xizmatlarini berish. 
Internet  tarmog‗iga  kirish  nuqtasi  (POP)  kommutatsiyalanadigan 
ulashni  ma‘lumotlar  uzatish  tarmog‗iga  terminatsiyasini  ta‘minlovchi 
shlyuzlarda  amalga  oshiriladi.  Bu  holda  shlyuzlar  vazifasi  kanallar 
kommutatsiyasi  bilan  tarmoq  bo‗yicha  kommutatsiyalanadigan  ulash 
rejimida  (dial-up)  uzatiladigan  axborotni  IP  paketlariga  o‗zgartirish 
hisoblanadi. Kirishni mualliflashtirish  serveri (RAS) Softswitch uskuna 
tarkibiga kirishi mumkin yoki alohida uskuna sifatida amalga oshirilishi 
mumkin. 
Telefon  tarmog‗i  numeratsiyasidan  foydalanib  ma‘lumotlar  uzatish 
tarmoqlari  bo‗yicha    ovozli  axborotni  uzatish  mahalliy  va  ichki 
mintaqaviy xizmatlarga ulanish imkoni telefon kartalarini ishlatish bilan 
amalga  oshirilishi  mumkin.  Bu  holda  Softswitch  uskunasida 
chaqirilayotgan  abonentni  identifikatsiyasi  uchun  qo‗llaniladigan 
qo‗shimcha  manzil  axborotini  bilib  olish    algoritmi  amalga  oshirilishi 
kerak. 
Telefon tarmog‗i numeratsiyasini ishlatmasdan ma‘lumotlar uzatish 
tar-moqlari  bo‗yicha  axborotni  uzatish  xizmatlarini  berish  uchun  (IP-
telefoniya) 
foydalanuvchining 
nomlarini 
yoki 
manzillarini 
IP 
manzillariga  o‗zgartirishni  ta‘minlash  kerak.  Buning  uchun  URI  (bir 
turdagi  resurslar  identifikatori)  bo‗yicha  IP  manzilini  aniqlashga  yo‗l 
beruvchi  ENUM  (yagona  kommunikatsion  nomerlar  tizimi)  tizimi 
ishlatilishi mumkin. 
Multimedia  xizmatlarini  berish  multimedia  tarmoq  terminallarini 
(SIP/H.323)  ishlatuvchi  foydalanuvchilarga  mo‗ljallangan.  Xozirgi 
paytda 
multimedianing 
asosiy 
ilovalari 
bo‗lib  hisoblanadilar: 
multimediali konferensiyalar, audio va video so‗rov bo‗yicha xizmatlari, 
o‗yinlar.  Multimedia  xizmatlarini  berish  paketlar  kommutatsiyasi 
bazasidagi  tarmoqda  o‗rnatiluvchi    multimedia  serverlarini  ishlatish 
hisobiga  amalga  oshriladi.  Softswitch  bazasida  telematik  xizmatining 
taqsimlangan  tuguni  qurishda  echimlarni  ishlatishning  asosiy  afzalligi 
mavjud bo‗lgan va istiqbolli telematik xizmatlarni berish uchun yagona 
tarmoq  infrastrukturasini  ishlatish  imkoniyati  hisoblanadi.  Bunda 
quyidagilar ta‘minlanadi: 
- 
 Parlay  shlyuzlarida  standart  amaliy  interfeyslarni  mavjudligi 
hisobiga yangi qo‗shimcha xizmatlarni egiluvchan kiritish imkoniyati;  
- 
har  xil  tarmoqda,  xizmatlar  amalga  oshiradigan,  ilovalar  serveri 
bilan  o‗rnatilgan,  Parlay  shlyuzlarini  o‗zarohamkorligi  hisobiga, 
rouming xizmatlarini ta‘minlash imkoniyati;  

---

 
 
 
 
- 
 egiluvchan tarif siyosati imkoniyati;  
- 
 tarif va statistik axborotni makazlashtirilgan yig‗ish;  
- 
 ko‗rsatilayotgan 
xizmatlar 
uchun 
 
nazorat 
nuqtasini 
makazlashtirish hisobiga, ekspluatatsion xarajarlarni kamaytirish. 
Bilgilash  kerakki,  ishlab  chiqaruvchidan  bog‗liqlikda    Softswitch 
uskunasi yuqorida keltirilgan qo‗llanishlarning biriga yoki bir nechtasiga 
mo‗ljallangan  bo‗lishi  mumkin.  Softswitch  uskunasi  bazasidagi 
tarmoqdan  eng  ko‗p  samara  ovozli  axborotni  uzatishda  kafolatlangan 
xizmat  ko‗rsatish  sifatini  ta‘minlovchi,  paketlar  kommutatsiyasi  bilan 
tarmoq faqat mavjudligida erishishi mumkin. Buda Softswitch uskunasi 
uni  bir  necha  tarmoq  ssenariyalarida  ishlatishga  yo‗l  berishi  kerak, 
chunonchi,  tranzit  kommutatsiya  stansiyasi  va  mahalliy  oxirgi 
kommutatsiya stansiyasi sifatida va shuningdek qo‗shimcha (intellektual 
va telematik) xizmatlar berish uchun platformasi sifatida.