Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

3. KEYINGI AVLOD KONVERGENT TARMOQLARI 
TEXNOLOGIYALARI 
 
NGN  tarmog‗ining  transport  pog‗onasi  berilgan  xizmat  ko‗rsatish 
sifati  (QoS)ni  ta‘minlovchi,  turli  xildagi  ma‘lumotlarni  paket 
ko‗rinishida  uzatish  uchun  to‗liq  bog‗langan    infrastruktura  yaratishni 
ta‘minlaydi. An‘anaviy tarmoqlarda qabul qilingan, abonentlar orasidagi 
bog‗lanish  ―nuqta-nuqta‖  tamoyiliga  asosan  quriladigan  kanal 
yondashuvi  o‗rniga,  NGNda  oxirgi  foydalanuvchiga  xizmatlarni  IP 
protokoli  orqali  etkazib  berishni  amalga  oshiruvchi  virtual  tarmoqlar 
g‗oyasiga o‗tish amalga oshiriladi. 
Transport  pog‗onasi  foydalanuvchining  turli  xildagi  axborotini 
(tovush,  video,  ma‘lumotlar)  tiniq  uzatilishiga  javob  beradi.  Bunda 
manba  va  belgilangan  nuqta  orasida  axborot  almashinuvi    ulanish  turi 
(telefon  chaqirg‗i,  Internet  tarmog‗ida  ish  seansi,  videoni  uzatish,  bir 
qancha 
o‗yinchilar  ishtirokidagi  tarmoqli  o‗yin  yoki  film 
translyasiyasi)ga  bog‗liq  bo‗lmagan  holda  shunday  tamoyil  bo‗yicha 
amalga  oshiriladi.  Axborotni  uzatishda  transport  texnologiyasi  sifatida 
vaqt  bo‗yicha  ajratishli  (TDM),  multipleksorlash,  uzatishning  asinxron 
rejimi  (ATM)  yoki  Internet-protokoli  (IP)  ishlatilishi  mumkin.  Biroq, 
paketli  kommutatsiyaga  xos  bo‗lgan  o‗tkazish  polasasini  ishlatishdagi 
samaradorlik  nuqtai  nazaridan,  yangi  avlod  tarmoqlarida,  asosan,  ATM 
va IP/MPLS kabi paketli texnologiyalar ishlatiladi. 
NGN  transport tarmog‗ini o‗zi bir qancha tarmoq uzellarini (TU) 
birlashtirgan  zvenolar  (ikki  taraflama  ma‘lumot  almashish  traktlari) 
majmui  sifatida  ifodalanishi  mumkin.  NGN  transport  tarmoqlarining 
topologiyasi  ierarxiya  darajasiga  bog‗liq  holda  ajratiladi.  Halqa,  to‗liq 
bog‗langan,  daraxtsimon,  yulduzsimon  topologiyalar  va  ularning 
kombinatsiyalari  ishlatilishi  mumkin.  Halqa  topologiyasi  -  sinxron 
raqamli  ierarxiya  (SDH)  qurilmasi  ishlatilganida  mavjud  regionlararo, 
regional  va  shaxar  transport  tarmoqlari  uchun  asosiy  tuzilmadir.  SDH 
ning  asosiy  tamoyili  tovushli  trafikni  o‗tkazishdagi  samaradorlikni 
oshirish  uchun  ishlab  chiqilgan  edi.  Bunda  NGN  tarmog‗idagi  uch 
turdagi  axborot  (tovush,  ma‘lumot  va  video)  ni  uzatish  zaruriyatidagi 
trafik    tabiati  o‗zgarishi  inobatga  olinmagan.  Tabiiyki  transport 
tarmog‗ida  NGN  tarmog‗i  operatori  uchun  hech  bo‗lmaganida  bitta 
tizimni  yaratish  va  ishlatish    foydaliroqdir.  Barcha    turdagi  xizmatlarni 
taqdim etishga asoslangan NGN ning umumiy transport tarmog‗iga SDH 
texnologiyasi maqbul echim hisoblanmaydi.    

---