|
3.1-jadval.
Turli xil kirish texnologiyalarining asosiy xarakteristikalari
Texnologiya
Uzatish
muxiti
Tezlik
Maksimal masofa
HDSL
O‗ralgan
mis juftlik
2 Mbit/s,
simmetrik uzatish
Mis sim diametriga
bog‗liq holda 5 …8
km gacha
ADSL
O‗ralgan
mis juftlik
Abonentdan 1 Mbit/s va
Abonentga 7 Mbit/s,
asimmetrik uzatish
Mis sim diametriga
bog‗liq holda 5 …8
km gacha
VDSL
O‗ralgan
mis juftlik
10 Mbit/s,
Simmetrik uzatish
1,5 km gacha
PON
Tola
Ma‘lumot uchun 10 Mbit/s,
Telefon uchun 2 Mbit/
20 km gacha
HFC
Tola va
koaksial
kabel
100 … 500 abonentgacha
bo‗lgan guruxga 40 Mbit/s
pasayuvchi oqim
Kuchaytirgichlar
orasi 450 … 500 m
(tarmoqlagichsiz)
Wi-Fi
(versiya IEEE
802.11 a/b)
Efir
11/54 Mbit/s gacha
50 … 100 m
WiMAX
(IEEE 802.16-
2004 versiyasi)
Efir
70 Mbit/s gacha
SHahar qurilishida
3-5 km, ochiq joyda
50 km gacha
Fazoviy aloqa
Efir
6 Mbit /s gacha
CHegaralanmagan
IK-aloqa
Atmosferani
ng havoli
qatlami
1 … 1250 Mbit/s
500 m dan 3 km
gacha
HomePNA
(1.0 versiya)
O‗ralgan
mis juftlik
1 Mbit/s
150 m
Ethernet/Fast
Ethernet
Tola,
o‗ralgan mis
juftlik
(kat.5)
10 … 100 Mbit/s
100 m (mis), 2 km
gacha (ko‗p modali
tola), 150 km gacha
(bir modali tola)
3.1- jadvaldan ko‗rinib turibdiki, zamonaviy kirish tarmoqlarining
qurilmalari nafaqat 5 km gacha bo‗lgan masofada magistral (transport
tarmoq)ga lokal ulanishni tashkil etish uchun qo‗llaniladi, balki uzatish
tezligi 100 Mbit/s bo‗lgan 150 km gacha uzunlikdagi masofaga
ulanishni tashkillashtirish imkonini beradi.
Umuman olganda paketli kommutatsiyaga asoslangan kirish
tarmoqlarining yig‗indi narxi, odatdagi kanallarni kommutatsiyalash
texnologiyali tarmoqlarga nisbatan past bo‗lishi mumkin. Bunda
qurilgan kirish tarmog‗i telefon uchun qo‗llanilgani kabi ma‘lumotlarni
uzatish uchun ham qo‗llaniladi.
.
3.1-rasm. Lokal ulanish texnologiyalari
3.1.1. Kirish texnologiyalari sinflari
Hozirgi vaqtda, kirish tarmoqlarini takomillashtirish uchun aloqa
tarmoqlari operatorlari turli texnologiyalardan foydalanishlari mumkin.
3.2-rasm. Qo‗llaniladigan uzatish muxitiga bog‗liq holda kirish
texnologiyalarining sinflari
Qo‗llaniladigan uzatish muxitiga bog‗liq holda ularning sinflari
quyidagi jadvalda keltirilgan.
Kirish
tarmoqlarini
takomillashtirish
uchun
juda
ko‗p
texnologiyalar ishlab chiqilgan, biroq UFTf operatorlari shak-
shubxasizki iqtisodiy ziyraklik bilan ikki simli fizik zanjirlarni
almashlashga shoshilishmayotirlar. Yangi kirish texnologiyalarini xar xil
usullar
bilan
sinflash
mumkin.
SHunday
usullarning
biri
texnologiyalarni ikki guruxga bo‗lish hisoblanadi.
Birinchi guruxga ikki simli fizik zanjirlarni (to‗liq yoki qisman)
qo‗llovchi texnologiyalar kiradi.
Ikkinchi guruxi bunga o‗xshash imkoniyatlarni qarab chiqmaydi.
Yangi texnologiyalarning bunday sinflanishi 3.3- rasmda ko‗rsatilgan.
3.3-rasm. Ikki gurux bo‗yicha yangi kirish texnologiyalarining
sinflanishi
Birinchi guruxni hosil qiluvchi texnologiyalar ikki nuqtai nazardan
qiziqarli. Birinchidan, ular NGN tarmoqlarining bir qator yangi
infokommunikatsiya xizmatlarini qo‗llab-quvvatlashni ta‘minlaydi.
Ikkinchidan, bu texnologiyalar kirish tarmoqlarini takomillashtirish
xarajatlarini kamaytiradi, xattoki yangi xizmat to‗lovlariga ehtiyoj
bo‗lmasa ham.
Hozirgi vaqtda ADSL qurilmalari yaratadigan assimetrik raqamli
traktlar ancha ommobop hisoblanadi. Bu qarab chiqilayotgan
texnologiya oilasining asosiy qo‗llanish soxasi Internetga ulanishdir.
Kelajakda SHDSL qurilmalari tomonidan yaratiladigan simmetrik
traktlar ancha faol qo‗llaniladi. Ularni qo‗llanilishiga namunaviy misol
yagona tarmoqda bitta kompaniyaning tarqoq ofislarini birlashtirish
bo‗lishi mumkin.
Birinchi gurux FTTx texnologiyasida ―X‖ nuqtadan keyin ikki
simli fizik zanjir qo‗llaniladi. Bunday usulda kirish tarmoqlarini qurish,
iqtisodiy tejamli bo‗lishi mumkin, agar ―X‖ nuqtada raqamli
kommutatsiya stansiyasining ko‗chma konsentratori o‗rnatilsa. Agar
ayrim foydalanuvchilarga keng polosali kirish zarur bo‗lsa, unda bunday
imkoniyatni FTTx va xDSL texnologiyalari birgalikda ta‘minlashi
mumkin.
Ayrim hollarda (ko‗p hollarda qishloq joylarda) simsiz abonent
liniyalarining (Wireless Local Loop, WLL) texnologiyalarini fizik
zanjir bilan birgalikda qo‗llash maqsadga muvofiq. WLL
texnologiyasining bir qancha turlari mavjud, ular bir-biridan kanallarni
ajratish (chastotaviy, vaqtli va kodli) usullari va boshqa
xarakteristikalari bilan farq qiladi.
Ikkinchi guruxga kiruvchi texnologiyalar o‗z navbatida ikki turga
bo‗linadi: simli (wireline) va simsiz (wireless). Birinchi turdagi
texnologiyalar uchun 3.3-rasmda to‗rtta misol keltirilgan. Ularga
quyidagilar kiradi:
FTTx, foydalanuvchi binosida joylashgan tarmoqgacha optik tola
olib borish uchun mo‗ljallangan;
―tola-koaksial‖ aralash muhit, HFC (Hybrid Fibre-Coaxial)
abbreviaturasi bo‗yicha ishlab chiqilgan va kabelli televidenie
operatorlari tomonidan qo‗llanilgan;
passiv optik tarmoq PON (Passive Optical Network), patensial
mijozlarning bir nechta guruxi uchun keng polosali xizmatlarni
ta‘minlaydi;
PLC (Power Line Communication) texnologiyasi, ulanish
tarmog‗i orqali signallarni uzatish muhiti sifatida elektr ta‘minoti
liniyasidan foydalanadi.
Ikkinchi turdagi texnologiyaga yana to‗rtta misol keltirilgan.
SHularni uchtasi keng polosali xizmatlarni qo‗llab-quvvatlovchi BWA
simsiz kirish texnologiyasini qo‗llashga asoslangan.
―Nuqta-nuqta‖ aloqa konfiguratsiyasini qo‗llovchi qurilma, ikkita
qabul qilib uzatgich orasida traktni tashkil qilish uchun qo‗llaniladi.
―Nuqta-ko‗p nuqta‖ konfiguratsiyasi terminallarni yoki ko‗chma
modullarni ulanishini ta‘minlaydi.
FSO (Free Space Optics) keng polosali simsiz ulanish
texnologiyasi lazerli aloqa tizimidir. Signallarni uzatish uchun lazer
qo‗llaniladi, bunda nur ochiq muxitda tarqaladi.
LMDS (Local Multipoint Distribution System) simsiz kirish
texnologiyasi,
dastlab
televizion
dasturlarni
uzatish
uchun
mo‗ljallangan.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
