46
siziq siyimlig’i xarakterine iye boladi (2b-suӱret, 0-v). L2C konturdag’i
toklar
rezonansinda (v tochka) L2C konturdag’i natijeli tok nolge ten’ boladi. Kiriu
kushleniuinin’ keyingi o’zgeriuinde induktiv xarakterge iye boladi (v-b).
Sipatlamasinda bul araliqta tok keskin o’zgeredi, konturdag’i, yag’niy juklemedegi
kushleniu bolsa sezilerli o’zgermeydi. Ferrorezonansli stabilizatorlardin’
abzalliqlari to’mendegilerden ibarat:
-
joqari FIK (0,85-0,9) ham joqari quӱat koeffistienti (0,9 sha)
-
kushleniu boyinsha joqari stabilleu koeffistienti
-
quӱatin’ ken’ diapazoni
-
uzaq xizmet muddeti
-
qurilmanin’ a’piuayilig’i ham isenimliligi
-
mexanik ta’sirlerge barqararligi.
Kemshilikleri bolsa to’mendegilerden ibarat;
-
reaktiv qarsiliqlarinin’ chastatasina baylanislilig’i
ushin kiriu
kushleniui o’zgergende shig’iu kushleniuinin’ sezilerli o’zgeriui
-
elektromagnit kesentlerdin’ boliui
-
massa ham ko’leminin’ ulkenligi
-
juklemedegi stabillang’an kushleniu formasinin’ buziliui.
O’zgermes kushleniu parametrik stabilizatorlarinda siziqsiz elementleri
turinde
stabilitronlar, stabistorlar ham maydani tranzistorlar qollaniladi. VD
stabilitronda jiynalg’an parametrik stabilizatordin’ prinstipial sxemasi 3-suӱrette
keltirilgen bolip, R
b
ballast rezistordin’ qarsilig’i sonday tan’lanadi, ondag’i
kushleniuinin’ pa’seyiui (0,5...3) U
juk
ti payda etiui kerek. Kiriu kushleniui
artqanda U
shig’
kushleniu artadi. Lekin VD stabilitrondag’i onsha ulken bolmag’an
U
ST
kushleniudin’ o’zgeriui ondag’i toktin’ keskin artiuina alip keledi. Bunda R
b
rezistordag’i kushleniudin’ pa’seyiui artadi, R
juk
juklemedegi
kushleniu bolsa
sezilersiz o’zgeredi. Stabilizator kirisindegi U
KIR
kushleniudin’ o’zgeriui R
b
ballast
rezistordag’i kushleniudin’ ham stabilitrondag’i kushleniudin’ o’zgeriui jiyindisina
ten’:
U
KIR
U
Rb
U
ST
(5)
Ballast rezistorinin’ qarsilig’i stabilizator qarsilig’inan birg’ansha ulken
(R
b
R
ST
) eknligin itibarg’a alsaq, bul halda kiriu kushleniuinin’ ha’r
qanday
o’zgerisi stabilitronnin’ R
ST
qarsilig’inda ajraladi ham juklemedegi kushleniu
o’zgerissiz qollanadi.
U
R5
I
R
Ю
VD1
-
+
3-расм. Стабилитронда йиғилган параметрик
стабилизатор схемаси
(а) ва стабилитроннинг ВАХи (б)
47
Bul sxemanin’ kemshiliklerine FIKtin’ kishkeneligi (0,3) stabilizatordin’
ulken ishki qarsilig’i (5...20 Om) ham shig’iu kushleniuinin’ kishi diapazong’a
iyeligin kiritiu mumkin. Stabilizatordin’ abzalliqlari bolsa a’piuaiyilig’i,
isenimliligi, ko’leminin’ ham massasinin’ kishiligi.
O’zgermes tok parametrik stabilizatorlari tog’i og’an qoyilg’an kushleniuge
sezilerli baylanisli bolmag’an siziqli emes elementlerde jiynaladi.Bunday element
turinde maydonli tranzistorlar qollaniladi (4-suӱret). Maydonli tranzistorlarda
U
ZI
const bolg’anda I
S
sezilerli o’zgermeydi.
Do'stlaringiz bilan baham: