Texnologiyalari komiteti tashkent informatsiyaliq texnologiyalari universiteti no

Transformatorlardin’ jukleme printsipleri. 
Eger transfarmatordin’ ekilemshi orami jukleme jalg’ansa ol jag’dayda 
transfarmatr jumisshi rejiminde isleydi. Bul rejimde transfarmatrdag’I fizik 
jag’daylar jukleme xaraktrnebaylanisli boladi. Eki kerekli aktiz-induktiv ha’m 
aktiv-siyimli juklemeli jag’daylardi ko’rip shig’amiz.
Eger birlemshi oramlar U
1
kernew berilse eklemshi oram bolsa juklemege 
oralsaol jag’dayda ha’r eki oramlar ma’s rawishte İ
1
ha’m İ
2
токлаr ag’ip o’tedi. 
Olar transfarmatrda Ф
is 
ha’m Ф
ғs
magnit ag’imlarni payda qiladi. Olardin’ ko’p 
bo’legi transfarmatr o’zeginde tutasadi qalgan kem bo’legi bolsa oramlar 
a’trapinda Ф
1 
h’am Ф
2
тarqaliw ag’imlarin patda etedi hawada tutasadi. Bul 
ag’imlar transfarmatr oramlarinda Ė
1s 
ha’m Ė
2s 
тarqaliw ЭЮКlarin payda qiladi, 
olar birlemshi ha’m eklemshi oramlar х
1 
ha’m х
2 
induktiv тarqaliw kirislerine 
sariplanadi, yag’niy
Ė
1s
=-jİ
1
x
1
, Ė
2s
=-jİ
2
x
2
Bul jag’dayda juklengen transfarmatr ushin qadi ten’lemesi min ko’riniske 
iye boladi. 
 
Тransformatordin’ qisqа tutasiw is rejimi
.
 
Qisqa tutasiw rejiminde birlemshi oram tarmaqqa jalg’anadi eklemshi oram 
bolsa qisqa tutastirladi. Isletiw jag’daylarinda qisqa tutasiw avarya rejimi 
esaplanadi ha’m oramlar toqlari ulken korniske artip ketedi.. Bunda oramlar
kushli qizadi ha’m olardi deformatsiyalaytin ulken mexanik kushler ta’sir qiladi.
Ū
1
=-Ė
1
-Ė
1s
+İ
1
r
1
=-Ė
1
+jİ
1
x
1
+İ
1
r
1
Ū
2
=Ė
2
+Ė
2s
-İ
2
r
2
=Ė
2
-jİ
2
x
2
-İ
2
r
2

---

11 
Biraq ha’r qanday jukleme transfarmatr parametirlerin aniqlaw ushin qisqa 
tutasiw ta’jriybesi o’tkizledi.Bul ta’jriybede eklemshi oram qisqa tutastirladi 
birlemshi oramg’a bolsa to’menletilgen U
k
кernew beriledi. Bul kernew qisqa 
tutasiw kernew delinedi ha’m nominaldan protsent o’lshenedi yag’niy 
%
100
1


U
U
U
k
k
Standart boyinsha qisqa tutasiw kernewi nominal kernewi 5,5....10.5 % 
quraydi. U
k
sapasi juda kishi bolg’anlig’i I
0
magnitlawshi tok ha’m ko’pir rawishte
Ф
0 
magnit ag’imi sezlersiz boladi yag’niy
I
0
k

0 boladi, bunda birlemshi 
oramlardin’ magnitlawshi ku’shi kompensatsiyalaw ushin sarp boladi. 
Magnitlawshi tokti esapqa alinbasa 
(yag’niy
I
0
k
=0)
, ol halda magnit jag’dayi 
ten’lemesi
Q
1
W
1
+Q
2
W
2
=0 кo’rinisine iye boladi ha’m eger transfarmatrlardi 
keltrilgen depesaplansa ol, jag’dayda İ
1
=-İ
2
boladi eklemshi 
oramlar jag’day 
ten’lemesi kuydegi ko’rniske iye boladi. 
O

2
=Ė

2
-İ

2
z

2
=0