Texnologiyalari kafedrasi «hayot faoliyati xavfsizligi»

Tahlil usuli. 
Xavfsizlikni ko‘ngilsiz voqea ro‘y berishdan oldin (aprior) 
yoki keyin (aposterior) tahlil etish mumkin. Har ikki holda qo‘llaniladigan usul 
bevosita yoki aksincha bo‘ladi.
Aprior tahlilda shu tizimga xos bo‘lishi mumkin bo‘lgan (yashirin) 
ko‘ngilsiz voqealar tanlab olinadi va ularni yaratuvchi bir qancha holatlar 
to‘plami tuziladi. Aposterior tahlil esa ko‘ngilsiz voqea yuz bergandan so‘ng 
kelajakda tadbirlar ishlab chiqishdir. Bu ikki uchul bir-birini to‘ldiradi.
To‘g‘ri usulda taxrir qilishda oqibatni oldindan kurish uchun sabablar 
o‘rganiladi. Teskari usulda esa oqibat tahlil kilinib, sabablari aniqlanadi. Bu 
usullarning asosiy maqsadi ko‘ngilsiz voqealarni oldini olishdir. Voqealarni 
kelib chiqish ehtimoli va tezligi ma’lum bo‘lsa, vokeaning taxminan qanday 
natija bilan tamom bo‘lishini aniqlash mumkin.
Xavfsizlikning tahlilida tizimning parametrlarini yoki chegarasini 
aniqlash asosiy masala hisoblanadi. Agar tizim juda chegaralangan bo‘lsa, biror 
xavfli hollar yoki omillar etibordan tashqarida qolishi, agar tizimga o‘ta keng 
qaralsa, tahlil natijalari noaniq bo‘lishi mumkin.
Tahlil o‘tkazish darajasi aniq maqsadlarga bog‘liq. Aniq bir holatda 
ogohlantirish yo‘li bilan ta’sir qilish mumkin bo‘lgan hodisalarni aniqlash 
umumiy ish uslubi hisoblanadi.
 
 
Nazorat savollari 
1. Mehnat muhofazasi nima?
2. 18 yoshga to‘lmaganlarni ishga qabul qilishda uni tibbiy ko‘rikdan o‘tishi 
muhimmi? 
3. Tibbiy ko‘rikdan ishchilarni o‘tkazish tartibi qanday? 
4. Mehnat muhofazasi bo‘yicha muhandisni vazifasi nimalardan iborat? 
5. Agar korxonada mehnat muhofazasi bo‘yicha muhandis bo‘lmasa uning 
funktsiyasi kim tomonidan bajariladi?

---

14 
6. Atrof muhitni ifloslantiruvchi manbalarni ayting? 
7. Korxona rahbarini mehnat muhofazasi bo‘yicha javobgarligi nimalardan 
iborat? 
8. Mehnat muhofazasi tadbirlarini moliyalashtirilishi haqida tushunchangiz? 
9. Tabiiy resurslardan intensiv foydalanish nimalarga olib keladi?