Texnologiyalar va pedagogik mahorat



Download 4,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet208/319
Sana06.01.2022
Hajmi4,47 Mb.
#321253
1   ...   204   205   206   207   208   209   210   211   ...   319
Bog'liq
fayl 480 20210426

12.  «ARIZ - TRIZ» metodi. 
G.S. Altshuller va uning maktabi tom onidan 
ishlab chiqilgan.  Bu m etodlar sinov va kam chiliklar ham da boshqa ularning 
modifikasiyalaridan sezilarli  farq qiladi.  U lar ko‘r-k o ‘rona qidirishdan  ko‘ra 
tex n ik   tiz im la rn i  riv o jlan tirish   q o n u n iy a tla rig a   b o ‘ysungan  m an tiq iy  
operasiyalar  tizim i  asosiga  qurilgan.  N azariyaning  asosiy  g‘oyasi:  texnik 
tizim lar o ‘z holicha emas,  balki yaratuvchilik vazifalarini ongli va m aqsadga 
m uvofiq yechishda foydalanish  m um kin b o ‘lgan m uayyan qo nu nlar asosida 
yuzaga keladi va rivojlanadi.
Bu  vazifalarni  yechish  jarayonini  texnik  ziddiyatlarni  aniqlash,  tahlil 
etish  va  yechish  deb  qarash  lozim   b o ‘ladi.  Belgilangan  vazifalarni  q o ‘llash 
metodikasi esa texnika va texnologiyani yaratishdagi ilmiy-texnik ziddiyatlarni 
ajratib  olish,  aniqlash  va  hal  qilish  b o ‘yicha  m untazam   ravishda  m uayyan
108


harakatlarni  bajarishdir.  Tizim  o ‘z  ichiga  bunday  ziddiyatlarni  hal  qilishga 
yordam   beruvchi  o ‘ziga  xos  yangilovchi  operatorlarning  40  ta  usullarini 
qam rab oladi.  U lardan  ayrimlari quyidagilar:
l.«Taqsim   qilish»:  a)  obyektni  m ustaqil  qismlarga  b o ‘lish;  b)  obyektni 
boMaklarga  b o ‘lib bajarish;  v)  taqsim lash  darajasini  kengaytirish.
2  «Butlash»:  ayni  yoki  yondosh  operasiyalar  u chun  m o ‘ljallangan 
obyektlarni  birlashfirish;  b)  ayni  va  yondosh  operasiyalarni  birlashtirish.
3.  «Onalik»:  a)  bir  obyektni  ikkinchi  obvekt  ichiga  va  o ‘z  navbatida 
uning  ichiga  uchinchi  obyektni  joylashtirish;  b)  bir  obyektni  to ‘g‘ridan- 
to ‘g‘ri  ikkinchi  obvekt  orasidan  o'tkaz.ish.
4.  «Chappalik»:  a)  obyektning  harakatdagi  qism ini  yoki  tashqi  m uhitni 
q o ‘zg‘almas hoiatga olib kelish, aksincha,  muqim  holatni  harakatdagi  hoiatga 
keltirish;  b) vazifa shartlari  talab qilgan  harakatlar o ‘rniga  teskari  harakatni 
am alga  oshirish;  v)  obyektning  «oyog‘ini  osm onga  qilib  q o ‘yish»  va  uni 
o ‘ngIash.
5.  «Zararni foydaga aylantirish»: a) zararli  faktorlardan (masalan.  muhitga 
zarar vetkazadigan)  ijobiy sam ara berishda foydalanish; b)  zararli faktorlarni 
boshqa  zararli  faktorlar  bilan  q o ‘shish  asosida  uni  bartaraf etish;  v)  zararli 
faktorlarni  ortiq darajada kuchaytirish asosida uni  bezarar qilish.
Xotima. 

Download 4,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   204   205   206   207   208   209   210   211   ...   319




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish