ustaxona
va kutubxonalarda, umuman, ko'zga va diqqatga zo r
keladigan joylarda yorugiik va rangga mehnatni yengillashtirish, lining
samaradorligini oshirish, o‘quvchilaming hissiyoti va kayfiyatini
yaxshilash hamda charchashning oldini olish vositasi sifatida qarash
zarur. Ranglarni kishining ruhiyatiga uning yoshi va xarakteriga ko'ra
turlicha ta’sir etishi ilgaridan ma lum. (Ranglarni kishining ruhiyatiga
ko'rsatadigan ta’siri
rang psixologiyasi, rang ta’sirida davolash kabi
sohalarda kengroq o'rganiladi). Quyida ranglarni ta ’sir etish omitlan
haqidagi ayrim m aium otlam i keltiramiz. Masalan, yashil rang kishini
bir maromda ishlashgayoki osoyishtalikkamoyil qiladi. Shuninguchun
uy mashg‘ulotlari bajariladigan xonalarni yashil rangga bo‘yash tavsiya
etiladi. Havo rang esa xonada sovuqlik va noshinamlik his qilish
tuyg'usini keltirib chiqaradi Agar devorlar qizil rangga bo'yalsa - bu
odamni tez charchatishi, jahldor odamlafni asabiylashtirishi mumkin.
Bir6q qizil rang e’tiborni tez toitadi, shuning
uchun bu rang kishilami,
xususan, bolalaming idrok etilishini osonlashtiradi. Zarg'aldoq rang,
xuddi qizil kabi, faqat bolalar xonasi uchun tavsiya etilishi mumkin.
Sariq rang quyosh nuri bilan uyg'unlashib, odamni ish jarayonida tez
charchatib qo yadi. Oq rangga bo yalgan yuzalar yorug iik nurini
ko‘proq namoyon qiladi, shu sababli narsalar unda yaxshi ko‘rinadi.
Agar xona devorlariga angori yoki kulrang gulqog‘ozlar yopishtirilsa -
‘xona go‘yo kattalashib qolgandek tuyuladi. Umuman sinf xonalarni
bo'yashda rang tanlash yoki tayyorlashda ularning yorugiik
qaytarish
xususiyatini hisobga olish kerak. Quyida asosiy ranglarni yorugiik
qaytarish
xususiyatlari
(koeffitsienti)
haqidagi
maium otlam i
keltiramiz: oq rang - 85 %, och sariq - 75 %, och yashil - 75 %, och
ko‘k - 75 %, sariq - 65 %, kulrang - 55 %, yashil - 52 %, havorang -
35 %, to ‘q qizil - 13 %,to‘qko‘k - 8 %.
Sinf xonalarini bo‘yashda deraza qarshisidagi devorni yorugiik
'aytarish koeffitsienti 60 % boigan, doska o'rnatilgan devorni
ru g iik qaytarish koeffitsienti 50-60 % boigan, deraza oinatilgan
‘orni yo ru giik qaytarish koeffitsienti 60-70
%
boigan, polni
•iik qaytarish koeffitsienti 25-30 % b o igan rangdagi bo‘yoqlar
o ’yash maqbul hisoblanadi. Bunda ranglaming issiq yoki
sovuq
uyuluvchi xususiyatini ham to-g‘ri qoilash kerak. Shuni
zaiurki, ranglar spektiidagi sargish-yashil rang ko'zni
.aarchatadi, asab tizimiga nisbatan kamroq salbiy ta’sir
j rsatadi. Natijada qon tomirlarda me’yorida harakatianadi, eshitish
76
qobiliyati ham faollashadi. Shuning uchun ham sinf xonalarini sarg‘ish-
yashil rang va undan kelib chiquvchi ranglarga b o ‘yash tavsiya etiladi.
Sinflarning umumiy rangi och, xotirjam bo‘lganda xonalaming
yoritilganlik darajasi ortadi. Dars jarayonida o'quvchilaming ko‘ziga
doimiy (ashlanib turuvchi devorlar - doska o‘rnatilgan devor, yon
devorlar ham uncha to ‘q bo‘Imagan ranglarga boLyaladi.
Xonalami. jihozlash va bezatishda turli mebellarni (shkaf, parta,
stol, stul va b.) joylashtirish ham katta ahamiyatga ega.
Bunda
mebellaming o ‘lchamlari, rangi va nima maqsadda ishlatishini hisobga
olish kerak. Masalan o'quv qurollarini saqlash uchun bir xil
o ‘lchamdagi shkaflarni yasash va ulami sinf orqasiga - orqa devorga
joylashtirish
maqsadga
muvofiqdir.
0 ‘quvchilar
sinfga kirib
kelganlarida ulartiing ko‘zlari dastlab ana shu devorga — shkaflarga
tushadi. Shuning uchun ulami o'quvchilami zavqlantirgan rangga
bo yash zarur Ayrim hollarda balandligi bir xil bo‘lmagan shkaflarni
ham yonma-yon qo‘yishga to ‘g ‘ri kelib qoladi. Bunda k o ‘rinishni
yaxshilash uchun past shkafning ustiga qo‘shimcha moslama (masalan,
kichik shkaf, quti va h.) o'matish yoki gullar qo'yish mumkin, Umuman
olganda sinf
xonasidagi mebellar did bilan, tartibli joylashtirilishi,
0
‘quvchilaming erkin harakatlanishlariga xalaqit bermasligi, eshik va
deraza oldilarini to‘sib qo‘ymasligi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: