“texnologiya va uni o’qitish metodikasi” fanidan

Katta doirani kartonning oʻrtasiga bolt yordamida mahkamlanadi. 
9. Doira ichidagi kichik doirachalarning shakli kartonga chiziladi. Chizilgan 
doira ichiga lotin alifbosidagi harflar soat strelkasiga teskari ravishda 4-5 tadan 
joylashtiriladi.
10. Chizilgan doirachalarning bittasi bir xil rangga boʻyab qoʻyiladi.
11. Doiralardagi harflar telefon raqamiga oʻxshatib terilib soʻzlar hosil 
qilinadi.
12. Bitta doira toʻgʻrisiga rangli qogʻozdan strelka yelimlab qoʻyiladi.
13. Hosil boʻlgan soʻzlarning rasmlari strelka koʻrsatgan doira toʻgʻrisiga 
yopishtiriladi.
14. Har bir doira toʻgʻrisiga rasmlar yopishtirib boʻlgandan soʻng 
rasmlarning nomlari telefon trubka shaklidagi karton tagiga yozib qoʻyiladi.
15. Koʻrgazmaning doirasi aylantirib tekshirib koʻriladi, xato va 
kamchiliklar toʻgʻrilanadi.
Vaziyat
Oʻqituvchi darsga kirish vaqtida xonada bolalar toʻpoloni ustidan chiqdi. 
Oʻqituvchi urishayotgan bolalarni koridorga olib chiqib, nima sababdan 
urishayotganlarini soʻradi. Bolalar bir-birlariga qarab sababini aytmadilar.

---

159 
“Bu sirmi?” - deb soʻradi oʻqituvchi. Bolalar boshlarini qimirlatdilar. 
Shunda oʻqituvchi bolalarga “sizlar 5 daqiqa vaqt ichida erkakchasiga gaplashib 
olinglar, faqat bir-biringlarni urmasdan, haqorat qilmasdan kelishinglar. Sinfga siz 
oldingidan ham inoqroq doʻst boʻlib, shunday hayotiy muammolarni ham tinch-
totuv yechib kirganingizni boshqalar koʻrsin”.
 
 
6- amaliy mashgʻulot. 
Kartondan “Olmali daraxt” koʻrgazmali qurolini tayyorlash 
texnologiyasi 
1. 30x44 sm oʻlchamdagi karton qogʻozi olinadi.
2. Karton qogʻozining usti oq qogʻoz bilan muqovalanadi.
3. Kartonning yuqori va pastki qismidan bir-biriga toʻgʻri qilib 8 ta teshik 
belgilanadi va nina yordamida teshib chiqiladi.
4. Ochilgan teshiklardan nina yordamida qalinroq ip oʻtkaziladi va 
kartonning orqa tomonidan iplar bir-biriga bogʻlab qoʻyiladi. Ip teshiklardan 
bemalol harakatlanishi kerak.
5. Boshqa kartondan olma shakllari qirqib olinadi va shakllarga rangli 
qogʻoz yopishtiriladi.
6. Qirqib olingan olma shakllari iplarga bittadan yelimlab chiqiladi va orqa 
tomoniga oq qogʻozdan yopishtiriladi.
7. Olma shakllarini yelimlashda ipning tuguni kartonning pastki qismida 
joylashgan boʻlishi kerak. Olma shakllarini esa kartonning yuqori qismidan 
yelimlanadi.
8. Kartondan katta savat shakli chizib qirqib olinadi va unga ranglar 
yordamida ishlov beriladi.
9. Tayyor boʻlgan savatcha asos kartonning pastki qismiga chetlarini 
yelimlab yopishtiriladi. Iplar oʻtgan joyi yelimlanmaydi.

---

160 
10. Iplarni harakatlantirganda olma shakllari yerga va savatchaga tushishi 
kerak.
11. Olma shaklining orqa tomoniga, yaʼni oq qogʻozlar ustiga har xil 
misollar, mashqlar va topshiriqlar yozib qoʻyish mumkin.
12. Oʻquvchi ipni harakatlantirganda olma shakli savatchaga tushdi.
13. Oʻquvchi shu olma shakli orqasidagi topshiriqni yozadi.
“Olmali daraxt” koʻrgazmali qurolidan boshlangʻich sinf barcha darslari 
jarayonida qoʻllaniladi.
Vaziyat
Lobar va Sanjar 2-sinfda oʻqishadi. Ular partadosh. Bir kuni mehnat darsida 
Sanjar partaning ustini juda ham tartibsiz qilib yubordi. Lola esa Sanjarni tartibga 
chaqirdi:
- Sanjar, partaning ustini tartibli saqla, axir ishlashimga xalal beryapsan.
- Agar malol kelsa boshqa partaga oʻtib oʻtir dedi Sanjar Lolaga. Sanjarning 
soʻzlaridan ranjigan Lola boshqa partaga oʻtib oʻtirdi. Buni kuzatib turgan 
oʻqituvchi esa bolalarga avval mehnat darsi qoidalarini yodga olishlarini aytdi va 
har bir oʻquvchidan bu qoidalarni soʻrab chiqdi. Soʻngra bolalarga doʻstlik 
tuygʻusi, doʻstlarni xafa qilish yaxshi ish emasligi haqida aytib berdi. Bundan 
oʻziga toʻgʻri xulosa chiqargan Sanjar Loladan uzr soʻradi.