Texnologiya va dizayn yo‘nalishi

Download 1,68 Mb. bet 7/11 Sana 21.06.2022 Hajmi 1,68 Mb. #689069

Bog'liq
6-sinf ish reja va dars ishl

Bu sahifa navigatsiya:

• Kazein yelimi.
• 3-rasm.

1-rasm. Yelim qaynatkich.

Ana shu darajadagi haroratda yelim eriydi. Yelim qaynatkichni elektr plitada, kerogaz va hokazolarda qizdirish mumkin. Yelim qaynatishda qattiq qaynab ketmasligini va uzoq vaqt qizimasligini kuzatib turish kerak. Chunki ana shunday hollarda uning sifati yomonlashadi. Odatda, yelim bir-ikki kunlik ishga yetarli qilibtayyorlanadi. Negaki, u qayta qizdirilsa, buziladi. Juda quyuq yoki juda suyuq yelim buyumlarni yelimlashga yaramaydi. Yelimning ishga yaroqliligini aniqlash uchun unga bitta payrahani tiqib olib, uning tomishiga qaraladi. Agar yelim payrahadan uzluksiz oqib tushsa, sifatli bo‘ladi, tomchilab tushsa (yoki butunlay oqib tushmasa) ishlatishga yaramaydi.

Kazein yelimi. Bu yelim tarkibining asosiy qismi yog‘i olingan quruq tvorog – kazeindan iborat bo‘ladi. U yog‘siz sutdan tayyorlanadi. Yelimning tarkibida kazeindan tashqari kerosin va yelim buzilmasligi uchun qo‘shiladigan maxsus antiseptik modda ham bo‘ladi. Kazein yelimi quyidagicha tayyorlanadi: emallangan toza idishga xona haroratidagi suv quyiladi va uning ustiga yelim kukuni (ikki hissa suvga bir hissa qilib) sepiladi, keyin bir jinsli massaga aylangunicha yaxshilab aralashtiriladi. Suvni yoki yelim aralashmasini isitmaslik kerak. Chunki bunda yelim buziladi.


2-rasm. Yelimni surtish: a – go‘sha va tirnoq; b – uya va tirnoq.

To‘g‘ri tirnoqli va T simon birikmalarni yelimlashga tayyorlashda ularning sirtiga duradgorlik yoki kazein yelimi surtiladi. Shundan keyin tirnoqli birikmaning detallari biriktiriladi. Bunda tirnoq uyaga yoki go‘shaga zich joylashuvi hisobga olinadi. Buning uchun tirnoqli birikma detallarining biriga to‘qmoq bilan yog‘och qistirma orqali sekin-sekin uriladi (3-rasm).

3-rasm. Tirnoqli birikmalarni yig‘ ish: a – to‘g‘ri tirnoq; b – ochiq tirnoq; d – T simon tirnoq.


Bo‘yash yog‘ochning tabiiy rangini o‘zgartirgan holda pardozlovchi hamda tashqi ta’sirlardan saqlovchi himoya qatlami hosil qilishdan iborat jarayondir. Bunday usullarda eshiklar, deraza romlari, ayrim mebellar va boshqa buyumlarga pardoz beriladi. Yog‘ochni bo‘yash uchun ko‘proq moyli
bo‘yoqlar, nitrobo‘yoqlar, emallar, suv emulsiya bo‘yoqlari ishlatiladi. Bo‘yash ishlari purkash mashinalari yordamida yoki cho‘tkalar va dumaloq valiklar yordamida bajariladi. Bo‘yoqni buyum sirtiga bir tekis ko‘rinishda hosil bo‘lguncha 2–3 marta surtiladi. Yetarlicha qalinlikda surtilgan emal bo‘yoqlari yaltiroq ko‘rinish hosil qiladi. Boshqa bo‘yoqlar yaltiramaydigan qatlam hosil qiladi. Bo‘yash ishlari bajarilgandan so‘ng xona shamollatiladi. Bo‘yoqlarni saqlashda shaxsiy xavfsizlik hamda yong‘inga qarshi qoidalarga rioya qilsh zarur. Bo‘yoqlarni surtishda turli xil cho‘tkalardan foydalaniladi. Cho‘tkalardan foydalanish va uni saqlash qoidalari 6-rasmda ko‘rsatilgan.

1. 
   
   
   Download 1,68 Mb.
   
   Do'stlaringiz bilan baham: