Zargarlik buyumlari. Bezaklar ayollar libosining ko‘p egallaydi. Bosh, bo‘yin, peshona, ko‘krak,bel, burun, qupoq, chakka va boshqa taqinchoqlarning butun bir kompleksini ishg‘ol yetadi. Bulaming hammasi kelin-kuyovlar libosini to‘ldirib, xonadonda to‘y, bayram va boshqalarda taqiladi. Ba’zi bir zeb-ziynatlar bir umr taqib yuriladi.3argarlik buyumlari turli-tuman bo‘lib, ular o‘ziga xos nomlanadi. Peshonaga taqiladiganlari tillaqosh, boliabro‘, bargak zirak, boshga taqdo‘zi, sanchoq, oltin tumor, ko‘krak bezagiga murtak, zebigardon, tumorcha, soch bezaklari, sochpopuk, zulfi tilla, osma bezak, gajak, butun tirnoq, yarim tirnoq, qo‘sh duo, burun bezagi, arabak, yuz bezagi xolbinni, bo‘yin bezagi bo‘yintumor, bozband, bel bezagi kamar, qo‘l bezagi bilaguzuk, barmoq bezaklari uzuk va boshqalar bor. Turfa soch bezaklari qizlar kiyim boshida muhim o‘rin tutgan. Shularga sochpopuk, yumaloq tuf va boshqalar kiradi.
0‘rta Osiyoda pichoq alohida razmiy ma’noda ya’ni barcha yovuzliklardan saqlash ma’nosida masalan, “dandon soph pichoq” va “ karkesopli pichoq” lar iloxiy hisoblangan. Bu pichoqlar kishini ins-jinsdan, yomonlikdan asrashda muhim ahamiyatga ega bo‘lgan. Pichoq dastasini ushlash ilon chaqishidan, ayollarni esa farzandsizlikdan asraydi deb irim qilishgan. Ushbu pichoqlar hozir ham noyob, hatto ustalar uchun ham kamyob hisoblanadi.
Pichoqni yasash jarayonida pichoqni tig‘i o‘tkirlash uchun ishlatiladigan suv tomoq og‘rig‘i hamda yurakni davolashda ishlatilgan. Bundan tashqari kashtachilikda, me’morlik bezagida, sopolchilikda pichoqni ramziy holatda tasvirlaydilar. Bir tomoni o‘tkirlangan, plastinkasimon kesuvchi asbobni pichoq deb yuritiladi.Pichoq qadimdan ishlatib kelinayotgan asboblardan biri bo‘lib, uni tosh, mis va bronzadai indanadi.Pichoq 0‘rta Osiyoda keng tarqalgan bo‘lib, u tig‘ va dastadan iborat bo‘ladi. Pichoqlar tuzilishiga ko‘ra uch xil bo‘ladi, yani to‘g‘ri pichoqlar, qaychi pichoqlar va bodomcha pichoq deb yuritiladi .
0‘ZBEKISTONDA BADIIY BEZAK
HUNARMANDCHILIKNING RIVOJLANISHI AHAMIYATI
0‘zbekistonda badiiy bezak hunarmandchilikning rivojlanishi yashash tarzi tufayli madaniyat shakllanib borishi bilan hayotiy yehtiyojlari va moddiy yehtiyojlarga ham badiiy bezak bezak berish zaruriyati tug‘ila borishi bilan boshlandi.
Xalq hunarmandchiligi texnologiyasi badiiy bezak xalq hunarmandchiligi texnologiyasiga aylana bordi. Badiiy bezak bezak hunarmandchilikning
Do'stlaringiz bilan baham: |