Texnologiya va dizayn fanining maqsadi va vazifalari. Reja

Legirlangan po'lat turlarining sinflanishi:

Tarkibidagi uglerod miqdoriga qarab:

1. Kam miqdorda uglerod tutgan (0,25% gacha);

2. O'rta miqdorda uglerod tutgan (0,25% dan 0,65% gacha);

3. Ko'p midqorda uglerod tutgan (0,65dan ko'p).

Legirlovchi elementlar miqdoriga qarab ular quyidagi turlar bo'yicha sinflanishi mumkin :

1. Kam legirlangan (2,5% gacha);

2. O'rtacha legirlangan (10% gacha);

3. Yuqori darajada legirlangan (10% dan 50% gacha).

9 – 10. Rangli metallar — temirdan boshqa barcha metallarning sanoatdagi nomi. 5 guruhga boʻlinadi: yengil metallar; ogʻir metallar; qiyin suyuklanadigan metallar; asl metallar; nodir metallar. Yengil Rangli metallarga alyuminiy, magniy, titan, natriy, berilliy, litiy, bariy, kalsiy, stronsiy va kaliy (zichligi 0,53—5 g/sm³); ogʻir Rangli metallarga mis, nikel, qoʻrgʻoshin, qalay, kadmiy, kobalt, rux, margimush, surma, vismut, simob (zichligi 5—13,6 g/sm³); qiyin suyuqlanadigan Rangli metallarga volfram, molibden, niobiy, tantal, xrom, sirkoniy va boshqa; asl Rangli metallarga oltin, kumush, platina, osmiy, iridiy, rodiy, ruteniy va palladiy; nodir Rangli metallarga tarqoq metallar (talliy, galliy, germaniy, indiy, reniy, gafniy, rubidiy, seziy), siyraker metallar (skandiy, ittriy, lantan va lantanoidlar), radioaktiv metallar (texnetsiy, fransiy, poloniy, radiy, aktiniy, toriy, protaktiniy, uran va barcha transuran elementlar) kiradi.

12. Mis ishlab chiqarishda xom ashyo

Mis tabiatda birikma va yombi holatida uchraydi. Sanoat axamiyatiga ega bo'lgan mis rudalari:

xalkopirit CuFeS₂ (mis kolchedani)

xalkozin Cu₂S

bornit Cu₅FeS₄
kovellin CuS

kuprit Cu₂O

azurit Cu₃(CO₃)₂(OH)₂

malaxit Cu₂CO₃(OH)