“Texnologik ta’lim” kafedrasi “Mehnat ta’limi” yo’nalishi IV kurs Texnik ijodkorlik va Dizayn fanidan

6.
 
 
Texnik loyihash va modellashtirishning metodlari 
Bilimlarni to’g’ri idrok etishlari, anglashlari, eslab 
qolishlari va amalda ijodiy
ko’llashlari, zarur ko’nikma va malakalarni egallashlari uchun didaktika 
prinsiplari 
va o’rganiladigan 
materialning xarakteriga munofiq Mehnat ta’limining eng sam
arali
metodlaridan foydalanishi kerak. Ma’lumki ta’lim metodining turli 
klassifikatsiyasi
mavjuddir. Mehnat ta’limi, unumli Mehnat va talabalarning texnik ijodkorligi 

---

amaliyoti uchun eng ma’
qu
li o’zaro bog’li
q ikkita jarayon - pedagogning rahbarlik 
faoliyati va talabalarning mustaqil ijodiy faoliyati yaqq
ol namoyon bo’ladigan 
- 
pedagog va talabalar ishining usullari bo’yicha beriladigan metodlar 
klassifikatsiyasidir. Bu klassifikatsiya talabalarning Mehnatga tayyorlanishi va
unumli Mehnatda asosiy 
o’rinni egallaydi.
Ijodiy faoliyat metodlarining ana shunday klassifikatsiyasi sifatida
quyidagilar qabul qilinishi mumkin: 
1. Muammoli ta’lim metodlari 
- 
o’quv materialini muammoli bayon etish, 
izlanish suhbatlari, tadqiqot metodi; 
2. Og’zaki metodlar 
- ijodiy suhbat; 
3. Ko’rsatmalilik metodlari 
- ratsionalizatorlik faoliyatini kuzatish, turli ijodiy 
ishlarni namoyish qilish; 
4. Amaliy ish metodlari - talabalarning mustaqil ijodiy ishlari, texnik 
adabiyotlar va spravochniklar bilan ishlash; 
5. Nazorat qilish metodlari - ijodiy topshiriqlarni tekshirish, texnik 
masalalarni hal etish va ularni nazorat qilish. 
Bunda pedagogning v
azifasi har bir amaliy mashg’ulotda texnik
ijodkorlikning turli metodlarini uyg’unlashtirib, talabalar o’quv materialini chuqur
o’zlashtirishini ta’minlashdan iboratdir.
Texnik ijodkorlikning turli metodlari va dedaktik 
usullari o’quv materialining 
mazmun
iga va mashg’ulotda hal qilinadigan 
dedaktik hamda tarbiyaviy vazifalarga
q
arab har xil yo’sinda 
q
o’shib va o’zaro bog’lab 
q
o’llaniladi.
O’quvchilarni ijodiy faoliyati jalb etish bo’yicha asosiy psixologik
-pedagogik 
talablarni bajarish bilan birga bunday faoliyatning mazmuniga 
qo‘yilgan
maqsadga
va o’quvchilarning yoshiga munofiq metodlarni tanlash ham katta ahamiyatga ega.
Hozir qator samarador metodlar aniqlangan, ularga quyidagilar kiradi:
buyumlarni konstrukstiyalash (modellashtirish), manipulyativ konstrukstiyalash, 
ma’lumotlari 
qisq
artirilgan texnik hujjatlarni ko’llash, ijodiy masalalarni hal qilish, 
ijodiy topshiriqlarni bajarish, ilgari tayyorlangan konstruksiyalarni 
o’zlashtirib, 
ishlarni qayta bajarish, xayoliy eksperiment, texnik vositalardan (shu jumladan
trenajyorlar) foydalanib kamchiliklarni tuzatish kabilar. Ana shu metodlardan

---

muayyan tartibda foydalanish o’quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini o’stirish ularda 
texnik sohasidagi Mehnatga qiziqish uyg’otish imkonini beradi.