Texnologik mashinalar va jihozlar

Absorsiya jarayonining asosiy tenglamasi absorsiya jarayoni ikki fazali sistemalar-ning massa o‘tkazish tenglamasi bilan ifodalanishi mumkin:

M = KyFAy.
M = K_yFky_yp • т yoki M = K F\ • т
Ko'pincha, absorbsiya jarayonining massa o‘tkazish tenglamasida, harakatga keltiruvchi kuch u-Um bosimlar farqi bilan ifodalanadi:
^M = ^Km ip - Рм )• ^Ft y^{oki M} = ^Km -^Pyp ■ ^FT


(7)
bu yerda r - gaz aralashmasida tarqalayotgan gazning ishchi parsial bosimi; rm - absorbent ustidagi gazning muvozanat bosimi; Km - massa o‘tkazish
koeffitsiyenti; M - gaz fazasidan suyuq fazaga o‘tgan massa miqdori; Ar_w - jarayonni harakatga keltiruvchi kuchi.






^P!F. ^-^Р

д ^P!F. ^-^Рки
^^PyP _л \р
2,3 lg
Др,

2,3 lg ^^Р

Др,

ки
Agar, muvozanat chizig‘i to‘g‘ri bo‘lsa, jarayonning o‘rtacha harakatga keltiruvchi kuchi ushbu formuladan topiladi:
\/>_а; = Рб - Рю ^va ^Р_ки = Р_ох - Р* absorberning oxirgi qismlaridagi harakatga keltiruvchi kuchlar гь va rox - absorberga kirayotgan va chiqayotgan gazning parsial bosimi; rox*, гь* - absorberga kirayotgan va chiqayotgan gazning muvozanat parsial bosimi.
Absorbsiya jarayonida massa almashinish mexanizmi quyidagicha: har bir faza asosiy massa va chegaraviy yupqa qatlamdan iborat bo‘ladi. Asosiy massaga yutiluvchi komponent konvektiv diffuziya yo‘li bilan o‘tadi.
Ikkala chegaraviy yupqa qatlamda esa, yutiluvchi komponentning o‘tishi molekulyar diffuziya usulida boradi. Shuning uchun, absorbsiya jarayonida massa o‘tkazishga bo‘lgan qarshilik chegaraviy yupqa qatlamlar yig‘indisidan iborat
bo‘ladi. Suyuq, yupqa qatlamdagi massa o‘tkazishga bo‘lgan qarshilik 1/Ри, gazdagi esa - m/Px bo‘lsa, massa o‘tkazish koeffitsiyenti ushbu tenglamadan hisoblanadi.


(8)
(9)
1
1 m
+


1
1 г^-
Рх ⁺
Рх Ру
bu yerda Ри - gaz oqimidan fazalarni ajratuvchi yuzasiga massa berish koeffitsiyenti; Р - fazalarni ajratuvchi yuzadan suyuqlik oqimiga massa berish koeffitsiyenti; m - proporsionallik koeffitsiyenti, absorbtiv va absorbent xossalariga va temperaturaga bog‘liq.
Koeffitsiyent m ning kattaligi massa o‘tkazish tenglamasining tuzilishiga ham tasir etadi. Yaxshi eriydigan gazlar uchun m ning qiymati juda kichik bo‘ladi. Shuning uchun, suyuqlik fazasidagi diffuzion qarshilik ham kichikdir. 1/Pu>>m/p bo‘lgani uchun, (8) tenglama quyidagicha yoziladi:
К * Ру
qiyin eriydigan gazlar uchun proporsionallik koeffitsiyent m ning qiymati juda
kattadir. Shuning uchun gaz fazasidagi diffuzion qarshilikni inobatga olmasa ham bo‘ladi. 1/fix >> 1/fam bo‘lgani uchun, (9) tenglama quydagicha yoziladi:
Кх = fa
yani, hamma diffuzion qarshilik suyuq fazada mujassamlangan bo‘ladi.

5. 
   Absorbsiya jarayonini olib borish usullari
   

Xalq xo‘jaligining turli tarmoqlarida absorbsiya jarayonini tashkil etishda quyidagi prinsipial sxemalar qo‘llaniladi:

• 
  parallel yo‘nalishli;
  
• 
  qarama - qarshi yo‘nalishli;
  
• 
  bir pog‘onali, qisman retsirkulyatsiyali;
  
• 
  ko‘p pog‘onali, qisman retsirkulyatsiyali.