Tеxnologik jarayonlarni empirik-statistik modеllarini qurish

TЕXNOLOGIK JARAYONLARNI EMPIRIK-STATISTIK MODЕLLARINI QURISH

TЕXNOLOGIK JARAYONLARNI EMPIRIK-STATISTIK MODЕLLARINI QURISH

Empirik-statistik model haqida tushuncha

Empirik-statistik model haqida tushuncha

Texnologik jarayonlarni modellashtirishda modellarning monandligini tekshirish uchun ularning fizik qonunlarini va tajriba ma’lumotlarini bilish zarur. Biroq, texnologik jarayonlarning mexanizmi va fizik mohiyatini batafsil o‘rganish har doim ham mumkin bo‘lavermaydi. Shu bilan birga, bunday jarayonlarni modellashtirish va optimallashtirish talab etiladi.

Kuzatuv va uning natijalariga asoslanib modellashtirish empirik modellashtirish deb ataladi. Yuqorida tavsiflangan hollarda empirik modellar eksperimental-statistik usullardan foydalangan holda quriladi: obyektda sodir bo‘layotgan jarayonlarning noma’lum mexanizmi bilan tizim parametrlarining bir-biriga bog‘liqligi o‘rganiladi.

Empirik modellar fizik-kimyoviy modellardan farqli o‘laroq, real jarayonning qonuniyatlarini hisobga olmaydi va ularning tuzilishi eksperimental ma’lumotlarga asoslanadi. Obyektning matematik tavsifi obyektni statistik tadqiq qilish natijasida olingan empirik bog‘liqliklar tizimi bo‘ladi. Ushbu modellar obyektning kirish va chiqish parametrlari orasidagi bog‘liqlikni aniqlaydi va ularning bog’lanish hususiyatiga qarab unga mos matematik modelini tanlash imkoniyatini ham beradi. Tabiiyki, statistik modellar obyektning fizik xususiyatlarini aks ettirmaydi.

Empirik modellar fizik-kimyoviy modellardan farqli o‘laroq, real jarayonning qonuniyatlarini hisobga olmaydi va ularning tuzilishi eksperimental ma’lumotlarga asoslanadi. Obyektning matematik tavsifi obyektni statistik tadqiq qilish natijasida olingan empirik bog‘liqliklar tizimi bo‘ladi. Ushbu modellar obyektning kirish va chiqish parametrlari orasidagi bog‘liqlikni aniqlaydi va ularning bog’lanish hususiyatiga qarab unga mos matematik modelini tanlash imkoniyatini ham beradi. Tabiiyki, statistik modellar obyektning fizik xususiyatlarini aks ettirmaydi.