Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari

 CAE/CAD/CAM-tizimlarning vazifalari, xarakteristikasi va unga misollar 
Mashinasozlikda CAD-tizim vazufasi ikki o’lchamli(2D) va uch o’lchamli(3D)
loyihalashdan iborat. 2D loyihalashga chizmachilik, konstruktorlik hujjatlarini 
rasmiylashtirish, 3D loyihalashga uch o’lchamli modellarni olish, metrik hisoblashlar, real 
vizuallashtirish, 2D va 3D modellarini o’zaro o’zgartirish funksiyalari kiradi.й 

---

CAD-tizimlari “engil” va “ogir” tizimlarga bo’linadi. Engil tizimlar 2D grafikaga 
yo’naltirilgan bo’lib, arzon va hisoblash resurslariga nisbatan talab kamroq. Ogir tizimlar 
3D geometrik modellashtirishga yo’naltirilgan bo’lib, yniversal, qimmat hisoblanadi. 
Ularda chizma hujjatlarni rasmiylashtirish uch o’lchamli geometrik modellarni qayta 
ishlash orqali amalga oshiriladi.
САМ-tizimning asosiy vazifasi texnologik jarayonlarni ishlab chiqish, sonli 
boshqaruv dasturli texnologik qurilmalar uchun boshqaruvchi dasturlar sintezi, qayta 
ishlash jarayonlarini modellashtirish, shu bilan birga asbobni nisbiy harakat trayektoriyasi 
qurish, ishlov berish jarayonini tayyorlash, ishlov vaqti normalarini hisoblashdan iborat 
САЕ-tizim vazifalari turli-tumandir. Sababi ular tahlil proseduralarini loyihalsh, 
modellashtirish, loyiha qarorlarini optimallashtirish bilan bog’liqdir. Mashinasozlik CAE 
tizimi tarkibiga quyidagi proseduralar uchun tuzilgan dasturlar kiradi: 
• chidamlilik tahlili kabi fizik kattalik maydonlarini modellashtirish; 
• makro darajada o’tish jarayonlari va holatini hisoblash; 
• ommaviy xizmat ko’rsatish modellari asosida murakkab ishlab chiqarish tizimlarini 
imitasion modellashtirish. 
ALTni aniq takliflarga bo’lgan ehtiyojini qulay moslashtirish, uni rivojlantirish uchun 
ALT tarkibida moslashtirish asboblari vositasi bo’lish maqsadga muvofiqdir. Bu vositalar 
kengaytirish tillarini qo’shgan holda u yoki bu CASE-texnologiyalarida taqdim etilgan. 
Ayrim ALTlarda original asboblar muhiti ishlatiladi.