Тесты для самоконтроля. Книга будет полезной также для магистров и практикующих детских хирургов

Davolash.  Hayotning  2-3  sutkasidagi  favqulodda  operatsiyalar  to‘liq 
atreziyalarning  barcha  ko‘rinishlari,  shuningdek,  teshik  shakllarini  talab  qiladi: 
rektouretral, rektochot  orasi. 1-3 oy  yoshda. 1-3  yoshgacha ichak  o‘tib  bo‘lmaslik 
simptomlarini  chaqirmaydigan  jinsiy  tizim  va  chot  orasiga  teshiklar  bilan 
nuqsonning  to‘g‘rilanishini  olib  borishadi.  Operativ  muolaja  metodini  tanlashda 
anorektal anomaliyalarning «past», «o‘rta» va «yuqori» shakllarini aniqlash muhim 
hisoblanadi.  Kamdan  kam  holatlarni  hisobga  olmaganda  varcha  «past»  va  «o‘rta» 
anomaliyalar  chot orasi anoplastikasi bilan  muvaffaqqiyatli  korrigirlanadi:  Stoum-

---

 
186 
Benson  operatsiyasi,  Rizoly  bo‘yicha  old  sagittal  proktoplastika,  Pena  bo‘yicha 
orqa sagittal proktoplastika.  
 «Yuqori»  anomaliyalar  kolostomaning  oldindan  yotqizilishini  talab  qiladi. 
Anorektal  anomaliyalarni  davolashda  kolostomiyaning  eng  yaxshi  usuli  ichakning 
pastki  dekompressiyasi  va  keyinchalik  asosiy  operatsiyaning  o‘tkazilishining 
xavfsizligini  ta’minlaydigan  pastga  tushadigan  ichak  sohasida  oxirli  stomaning 
alohida  chiqarilishi  hisoblanadi.  Bu  shuningdek,  distal  stoma  orqali  irrigografiya 
o‘tkazish,  va  mos  ravishda,  nuqson  xarakteri  va  anatomiyasini  aniqlash  imkonini 
beradi.  Anorektal  anomaliyalarni  himoya  kolostomiyasisiz  korrigirlash  xohishi 
doim  bo‘ladi.  Lekin  kolostomiyasiz  muolaja  infeksiya  rivojlanishi  xavfini  olib 
keladi va jarrohga nuqson anatomoyasida diqqatni jamlash imkonini bermaydi. Va 
garchi bundagi keskinlashuvlar ko‘p uchramasda, biroq ular doim sfinkter apparati 
keyinchalik funksiyasi uchun jiddiy xavfni o‘zida namoyon etadi.  
 Pastga  ketadigan  ichak  sohasidagi  kolostomiya  chiqadigan  yoki  ko‘ndalang-
yoy  bo‘limi  chiqarishi  oldida  shubhasiz  ustunlikka  ega,  chunki  bunda  yo‘g‘on 
ichakning  juda  kichik  bo‘limi  funksiyalanmaydi,  bu  juda  muhim.  Ma’lumki, 
kolostomaning  yopilishidan  so‘ng  suyuq  stul  bo‘lishi  aynan  o‘chirilgan  ichak 
atrofiyasi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, agar kolostoma yo‘g‘on 
ichakning  distal  bo‘limida  qo‘yilgan  bo‘lsa,  unda  keyinchalik,  asosiy  operatsiya 
vaqtida  yo‘g‘on  uchakning  distal  bo‘limining  ajralishini  amalga  oshirish  ancha 
oson.  Bemorda  keng  rekrouretral  teshikning  bo‘lishida  siydik  ko‘pincha  yo‘g‘on 
ichakka  chiqadi  va  agar  stoma  ko‘ndalang-yoy  bo‘limiga  qo‘yilgan  bo‘lsa,  unda 
yo‘g‘on  ichakdagi  siydik  ushlanib  qoladi  va  absorbirlanadi,  bu  metabolik  asidoz 
rivojlanishiga  sharoit  yaratadi.  Oxirli  emas,  yon  kolostoma  yaratilganida,  yo‘g‘on 
ichakning  keltiradigan  bo‘limi  ichidagilari  chiqaradiganga  tushadi,  bu  uzoq  vaqt 
dilatatsiyasi  harakatlanish  faolligining  og‘ir  va  turg‘un  buzilishlari  bilan 
devorchasining  o‘zgarishlariga  olib  kelishi  mumkin  bo‘lgan  to‘g‘ri  ichak  distal 
qismining  kengayishi  va  siydik  yo‘llari  infeksiyasi  rivojlanishiga  olib  keladi. 
Kolostomani rektosigmoid sohasida juda distal qo‘yish ham kerak emas, chunki bu 
tushirish operatsiyasi vaqtida to‘g‘ri ichak mobilizatsiyasiga to‘sqinli qiladi.  

---

 
187 
Nuqsonning radikal to‘g‘rilanishini (operativ davolashning ikkinchi bosqichi) 
–  ichakning  qorin-chot  orasi  tushirilishi  2  oydan  1  yoshgacha  bo‘lgan  yoshda 
amalga  oshirishadi.  So‘nggi  vaqtlarda  nerv-reflektor  kortiko-visseral  aloqalarning 
shakllanishi  va  mustahkamlanishi  vaqtiga  normaga  maksimal  yaqinlashgan 
anatomik  variantga  erishish  uchun  rivojlanishning  anorektal  nuqsonlari  erta 
to‘g‘rilanishiga intilish kuzatilmoqda.  
Operatsiyadan  so‘ng,  ikkinchi  haftadan  boshlab  tobora  №  8  dan  №  11-12 
gacha  oshirib  borgan  holda  Gegar  bujlari  bilan  qayta  shakllangan  anal  kanalini 
profilaktik  bujirlanishini  o‘tkazishadi.  2-2,5  oy  davomida  profilaktik  bujirlash 
ichakning  teriga  o‘tish  joyida  yumshoq  tish  yaratish  va  to‘g‘ri  ichak  stenoziga 
uchramaslik imkonini beradi. Bujirlashni birinchi 1-2 haftda davomida statsionarda 
har kuni o‘tkazishadi, keyin esa buni har haftali dispanser nazorati ostida ota-onalar 
bajarishadi.