Тесты для самоконтроля. Книга будет полезной также для магистров и практикующих детских хирургов

Patogenez.  Taxminan  85–90  %  kistofibroz  bilan  kasallangan  bolalarda 
oshqozon  osti  bezi  zararlanishi  bolalikni  erta  davrida  hosil  bo‘ladi,  duodenal 
luqmada  pankreatik  enzimlarni  bo‘lmasligi  kuzatiladi.  Qattiqlashgan  mekoniy 
ichakni homila davrida tiqilishiga olib keladi. Mekoniyli ileusda mekoniyda suv oz 
miqdorda bo‘ladi va biokimyoviy tarkibi o‘zgargan bo‘ladi, ya’ni – unda me’yorga 
nisbatan  oqsillar  ko‘payishi  va  uglevodlarni  kamayishi  kuzatiladi.  Mekoniyni 
konsistenstiyasi  shunga  bog‘liq  bo‘ladi.  Ortiqcha  oqsil  asosan  albumindan  tashkil 
topgan  bo‘lib,  uni  aniqlash  kistofibrozni  skrining  testi  sifatida  qo‘llaniladi.  Balki 
pankreatik  enzimlar  defistiti  –  mekoniyni  o‘zgarishi  asosiy  sababi  bo‘lmasligi 
mumkin,  bunga  mekoniyli  ileus  va  oshqozon  osti  bezining  zararlanishi  orasidagi 
aniq  korrelyatsiya  yo‘qligi  isbot  bo‘ladi.  Mekoniyli  ileus  asosan  anomal  ichak 
sekrestiyasi  natijasida  kelib  chiqadi,  oshqozon  osti  bezini  shikastlanishi  bunda 
ikkinchi  planda  turadi.  Mekoniyli  ileus  bilan  kasallangan  bolalarda  tug‘ilganda 
o‘pka  strukturasi  va  funksiyasi  meyorida  bo‘ladi,  lekin  mayda  nafas  yo‘llarini 
shilliq  bilan  tiqilishi  va  ikkilamchi  infeksiya  qo‘shilishi  natijasida  ularda 
kuchayuvchi diffuz zararlanish rivojlanadi. 
Mekoniyli  ileusda  yonbosh  ichakni  prksimal  qismi  kengaygan,  qalinlashgan 
va  quyuq  mekoniy  bilan  tiqilgan.  Ichakning  distal  qisimlari  toraygan,  ichida 
kulrang,  zamazkasimon  quyuq  mekoniyni  shoriksimon  bo‘lakchalarini  bo‘ladi. 
Ishlamayotgan  yo‘g‘on  ichak  (mikrokolon)  chala  rivojlangan  bo‘lib,  ichida  oz 
miqdorda mekoniy bo‘lishi mumkin. Mekoniyli ileus bilan kasallangan bolalarning 
taxminan  50  %da  yonbosh  ichak  perforatsiyasi  kuzatiladi,  uning  sababi  ichak 
buralishi  yoki  lokal  gangrena,  bazan  esa  bularni  ikalasi  bo‘lishi  mumkin.  Ichak 
buralishi  va  perforatsiya  postnatal  davrda  hosil  bo‘lsa,  bakterial  peritonit 
rivojlanadi.