Termodinamika va statistik fizika

B a ’zi kitoblarda potensial energiyaning m asofaga bog'lanishida  (6.1) dagi 
—U0 tez nolga intiluvchi u(r) funksiya bilan yoki potensial bir butun holda L enard- 
Jons potensiali bilan almashtiriladi. Qo'yilgan masala uchun o'zaro ta ’sir potensial 
energiyasining oshkora  ko'rinishining aham iyati yo'q.
0,  r   > 
p 
U(r)
 =  •-£/„, 
d < r   <   p, 
r  <  d,
(
6
.
1
)
16  -   A.A.  A bdum alikov,  R. M am atqulov
241

---

A gar  gaz  siy rak lash tirilg an   b o ‘lsa,  m olekulalar  orasidagi 
o'rtacha  masofa  mo’ekula  o'lcham idan  ancha  k atta  bo'ladi.  Ana 
shunday  gaz  holatini  aniqlaylik.  M a’lumki,  h ar  qanday  statistik 
sistema  hoiatini  aniqlash  uchun  holat  funksiyasini  bilish  zarur- 
dir.  Holat  funksiyasini  hisoblash  uchun m olekulalar to'qnashishi 
yuqorida  ta ’kidlaganimizdek,  ju ft-ju ft  yuz  beradi  deb,  boshqa 
uchtalab,  to 'rttalab   va  h.k.  to'qnashishlarni  hisobga  olmaymiz. 
Bu  holda  gaz  energiyasi  m olekulalarning  kin etik   va  o'zaro 
ta ’sir  potensial  energiyalaridan  iborat  bo'ladi:
^  =  £■ kin  + 
U-
N at'jada  JV  ta  m olekuladan  tashkil  topgan  siyrak  gaz  holat 
funks  у a si