Termodinamika va statistik fizika

TdS
  = dE + pdV.
(3.122)
Bu  tenglam a  beshta  term odinam ik  kattalik 
T,  S,
  £, 
p,  V
  larni 
bir-biriga bog'laydi. B unday oddiy sistema holati o'zaro bog'lan- 
m agan  ikkita  p aram etr  orqali  aniqlanadi.  Agar  beshta  o'zga- 
ruvchi  kattaliklardan  ikkitasini  o'zaro  bog'lanm agan  o'zgaruv- 
chilar deb  tanlab olsak,  u  vaqtda  (3.122)  tenglam a  uchta  nom a’- 
lumni  o‘z  ichiga  oladi.  Bu  uchta  nom a’lum  kattaliklarni  topish 
uchun  (3.122) dan  tashqari  yana  ikkita  tenglam a  bo'lishi  zarur- 
dir.  B unday  tenglam a  -   holatning  term ik  va  kalorik  te n g ­
lam alari  bo'lishi  mumkin.  N atijada  uchta  tenglam a  yordam ida 
nom a’lum   bo'lgan  uchta  kattaliklarni  aniqlash  m um kin  bo‘ladi.
Ammo  nom a’lum   kattaliklarni  hisoblashda  qulayroq  metod 
m avjud  ekan.  Buni  Gibbs  ko'rsatadi.  Gibbs  bo‘yicha  shunday 
funksiyani  topish  kerakki,  uchta  tenglam a  tuzm asdan  turib, 
uchta  nom a’lum   kattalikni  topish  m um kin  bo'lsin.  Bu  term o­
dinam ik  potensiallar  metodi  deb  yuritiladi.
Oddiy  sistem a  holatini  aniqlovchi  shunday  funksiyalardan 
o‘ntasini  topish  mumkin.  Ammo  bu  funksiyalar  ichida  eng  ko‘p 
ishlatiladiganlari  to 'rta d ir:
E  =