Termodinamika” fanidan o`quv- uslubiy majmua

Ventilyatorlar.
Gazni past bosimda uzatish uchun mo’ljallangan mashinalar ventilyatorlar deyiladi. Markazdan qochma ventilyatorlarning xarakteristikalar xuddi markazdan qochma nasoslarnikiga o’xshash bo’ladi. Shuning uchun ventilyatorlar nasoslar kabi proporsionallik qonuniga bo’ysunadi.

(5.17)
Bu yerda - ventilyatorning foydali ish koeffitsenti, uzatish nyo’lidagi barcha sarflarni xisobga oladi; -bosimlar farqi;
Ventilyatorlarning xajmiy samaradorligi yuqori bo’lganligi uchun uning o’lchamlari xam katta bo’ladi. Ventilyator o’qidagi quvvat quydagi tenglama orqali xisoblaniladi.


(5.18)
−ish unumdorligi m³/s
H- napor, m
- gaz zichligi kg/m³
Ƞ- F.I.K ( ventilyatorning aerodinamik xususuyatiga ko’ra tanlanadi)
Bu olingan quvvat formulalari nasosning suyuqlikka bergan energiyasini ifodalovchi foydali quvvat beriladi. Amalda esa dvigatelning o’qni (valni) aylantirishga sarflagan quvvati bu qiymatga ko’ra ko’p bo’ladi .
4. Foydali quvvatni valga bergan quvvatiga nisbati nasosning foydali ish koeffitsenti F.I.K deb ataladi.
(5.19)

buni nazratga olganda, suyuqlikni so’rish uchun ishlatilgan umumiy quvvat dvigatelga sarflangan quvvatga teng.

Umumiy quvvat quydagi formula orqali topiladi
(5.20)
Nasos qurilmalarini o’rnatish uchun zaruz bo’ladigan quvvat quydagicha aniqlaniladi: (5.21)
Bu yerda - quvvatning zaxira koeffitsenti va uning qiymatlari 5.1- jadvalda keltirilgan

	<1	1-5	5-50	>50
	<2-1.5	1.5-2.5	1.2-1.15	1.1

Birpog’onalikompressorda 1kggazniadiabatiksiqishpaytidaginazariyishL( J/kg) miqdoriquydagiformulayordamidaxisoblanishimumkin.
=
Yoki
(5.22)
Adiabatic siqish jarayoni oxiridagi gazning temperaturasi ushbu tenglamadan topiladi
(5.23)
k- adiabatik ko’rsatgichi;
- gazning boshlang’ich va oxirgi bosimi, Pa
− gazning boshlang’ich sharoitdagi solishtirma hajmi, yani bo’lganda, m³/kg;
- gazning boshlang’ich va oxirgi entalpiyalari J/kg;
- gaz konstantasi J/kg K;
−gazning molyar massasi;
kg gazni boshlang’ich bosimdan oxirgi bosimga bir pog’onada siqish paytida kompressorning dvigateli istemol qiladigan quvvat N (kVt) ushbu tenglamadan xisoblanadi;
(5.24)
kompressor kurilmasining F.I.K oddiy porshenli compressor ish unumdorligi Q (m³/s) ushbu tenglamadan topiladi;
(5.25)
Bu yerda o’lchamsiz uzatish koeffitsenti;
F- porshen yuzasi, m²;
S- porshen xarakatining uzunligi, m;
n-aylanishlar chostatasi; ayl/min