Termiz muhandislik texnologiya instituti

Nazorat savollari:

1. 
   Hisobiy yuklama deganda nimani tushinasiz?
   
2. 
   R_n, R_m, R_x, R_uk, R_u – yuklamalar orasida munosabatni ko‘rsating?
   
3. 
   Elektr ta’minot sxemasida elektr yuklamani aniqlash xarakati joylarini aytib bering?
   
4. 
   O‘rtacha va o‘rta kvadratik yuklamalarni mazmuni nima?
   
5. 
   Maksimal yuklama davomiyligi bo‘yicha necha guruhlarga bo‘linadi?
   

MA’RUZA № 8
HISOBIY YUKLAMALARNI ANIQLASH USULLARI


Reja:

1. 
   Hisobiy yuklamalarni aniqlash usullari.
   
2. 
   Sanoat korxonasi elektr ta’minoti tizimining har xil pog‘onalarida bir necha xarakterli joylar.
   
3. 
   Nazorat savollari.
   

Zamonaviy sanoat korxonasining elektr ta’minoti tizimini loyihalashda echilishi kerak bo‘lgan murakkab texnik-iqtisodiy masalalarning asosini ko‘tilayotgan elektr yuklamalarni to‘g‘ri aniqlash tashkil etadi. Elektr yuklamalarni hisoblash har qanday elektr ta’minlash tizimini loyihalashda birinchi boskich hisoblanadi. Elektr yuklamalarning ko‘rsatgichlari elektr tizimiga sarf bo‘ladigan kapital mablag‘larni, rangli matellar sarfini, elektr energiyasining nabudgorchiligini va ekspluatatsiya xara-jatlarini belgilaydi. Agar hisobiy quvvatni oshirib aniqlansa kapital mablag‘larni ortishiga, tanqis bo‘lgan elektr qurilmalar va o‘tkazgichlarni to‘la imkoniyat darajasida ishlamasligiga va elektr energiyasining nabudgarchiligini oshishiga sabab buladi. YUklamani kamaytirib aniqlash esa, elektr qurilmalarini tez ishdan chiqishiga, ayrim agregatlarning ish unumdorligini kamayishiga elektr ta’minoti tizimida nobudgorchiliklarni oshishiga elektr energiyasi sifat ko‘rsatgichlarini yomonlashishiga va elektr ta’minoti tizimining ishonchligini kamayishiga olib keladi. SHuning uchun kutilayotgan yuklamalarni to‘g‘ri aniqlash elektr ta’minoti tizimini optimal loyihalashtirishning asosiy omilidir.

Hisobiy aktiv quvvat sifatida shunday davomli o‘zgarmas yuklama qabul qilinadiki, uning ta’siridan o‘tkazgich haroratining oshishi yoki izolyasiyaning issiqlikdan eskirish darajasi, kutilayotgan o‘zgaruvchan yuklamadagiga ekvivalent bo‘ladi.
Smena davomida ma’lum vaqt oraligi (10 min. yoki 30 min. yoki 60 min. yoki...) uchun olingan barcha o‘rtacha quvvatlarning eng kattasi maksimal quvvat sifatida qabul qilinadi. Elektr ta’minoti tizimining elementlarini ularning qizishi nuqtai nazaridan qabul qilinsa, hisobiy quvvat sifatida 30 minutli maksimal yuklama olinadi. Bu vaqt oraligi kundalang kesim yuzasi kichik va o‘rta bo‘lgan o‘tkazgichlarining qizish vaqt doimiyligiga yaqin hisoblanadi. Agar sex tarmoqlari o‘tkazgichlarining qizish vaqt doimiyligi 0,5 soatdan katta bo‘lsa, maksimum koeffitsientining miqdori quyidagi munosabat orqali qayta hisoblanadi:

Bu erda K_m-maksimum koeffitsientining vaqt doimiyligi 0,5 soat bo‘lgandagi qiymati;
K_{m t} - maksimum koeffitsientining vaqt doimiyligi t bo‘lgandagi qiymati.
Kundalang kesim yuzasi har xil bo‘lgan o‘tkazgichlar uchun qizish vaqt doimiyligi T ning miqdorlar (min.) quyidagi jadvalda keltirilgan.