Термиз филиали “анатомия ва клиник анатомия” кафедраси

Десмоид. Десмоид фиброма (абдоминал фиброматоз, та-жовузкор фиброматоз) камдан-кам учрайдиган ўсма бўлиб, мускул-апоневроз бирикмалари соҳасида юзага келади. Одатда, қориннинг олдинги деворида ва жуда камдан-кам ҳолларда бошқа жойларда (кийшиқ мускуллар соҳасида) бўлади. Мускулларнинг бириктирувчи тўқима қатламлари-дан ўсиб чиқади ва қаттиқ фибромага ўхшаш тузилишда, томирларга бой бўлади. Бирмунча йирик тугунларда миксома-
тозли жойлар учрайди. Бу ўсманинг характерли хусусияти инфильтрланиб ўсиш ва рецидивлар беришга мойилдир. Ак-сари аёлларда учрайди, ҳомиладорлик ўсманинг ўсишини тезлаштиради.
Липома ёғ тўқимасидан вужудга келадиган ўсма, одатда, бўйин, тавда, юз, қўл териси остидаги клетчаткада, гоҳо қорин пардаси ортидаги бўшлик, кўкс оралигида бўлади. Ли-пома одатда еластик бўлиб, катталиги 3 см дан 5 см гача бо-ради, думалоқ-тухумсимон шаклда, капсуласи нозик ва юпқа бўлади. Микроскопик тузилиши жиҳатидан олганда липома ёғ тўқимасидан кам фарк қилади: унда ҳам бирдек ёг ҳужайралари ва улар орасида учрайдиган бириктирувчи тўқима қаватлари бўлади. Лекин ёғ бўлакчалари нотўғри шаклда ва катта-кичик бўлади (тўкима атипизми). Бу ўсма қаерда ёг тўқимаси бўлса, шу ерда пайдо бўлиши ва тарқалиб ёки оёқча чиқариб ўсиши мумкин.
Шуниси қизикки, вужудида липомаси бор касалнинг ўзи озиб-тўзиб кетган маҳалда ҳам ўсмадаги ёғ миқдори камай-май тураверади. Липомалар якка ёки бир талай бўлиши мумкин. Уларни чарви ёки кўкс оралиғида ортиқча тўпланиб турадиган ёғ тўпламларидан фарқ қилиш, ажратиб олиш ке-рак. Липомалар одатда оғримайди, лекин кўп жойда юзага келган липоматоз, яъни Деркум касаллиги оғриққа сабаб бўлади.
Қўнғир ёғ тўкимаси ("кишки уйку безлари"нинг рудимен-тар қолдиқлари) дан ўсиб чиқадиган ўсма — гибернома ли-помаларнинг жуда камдан-кам учрайдиган ва ўзига хос бў-ладиган алоҳида бир туридир. Бу ўсма одатда одамнинг ор-қаси ёки қўлтиқ ости соҳасида, қўнғир рангда бўлади. Мик-роскоп билан текшириб кўрилганида цитоплазмаси уя-уя бў-либ кўринадиган, ичида майда ёғ томчилари бўладиган пол-игонал йирик ҳужайралардан тузилган бўлиб чиқади.