Termiz davlat universitetining Pedogogika instituti Maktabgacha ta`lim fakulteti magistranti Rasulova shoiraning Oliy ta`limda mutaxassis fanlarni o`qitish texnologiyalari fanidan tayyorlagan taqdimoti

2.1 Oliy ta`limning davlat ta`lim standarti mazmun va mohiyati
Mazkur davlat standarti O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni va boshqa qonunchilik hujjatlari, shuningdek YUNESKO (UNESCO) tomonidan joriy qilingan “Ta’limning xalqaro standart klassifikatsiyasi” (TXSK 2011) va “TXSK: Ta’lim va kasbiy tayyorlash sohalari”ga (TXSK-S 2013) muvofiq ishlab chiqilgan. Davlat ta`lim standarti kadrlar tayyorlash sifatiga, ta’limning mazmuniga qo‘yiladigan umumiy talablarni; ta’lim oluvchilar tayyorgarligining zarur va yetarli bilim darajasi hamda oliy ta’lim muassasalari bitiruvchilariga qo‘yiladigan umumiy malakaviy talablarni; o‘quv yuklamasining hajmini; ta’lim muassasalari faoliyati va kadrlar tayyorlash sifatini baholash tartiblari hamda mexanizmini belgilaydi. Davlat ta’lim standartlari o‘quv jarayonini, ta’lim muassasalari faoliyatini, kadrlar, darslik va o‘quv qo‘llanmalari tayyorlash sifatini baholashni tartibga soluvchi tegishli hujjatlarni (bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari va magistratura mutaxassisliklari uchun malaka talablari, o‘quv rejalari, o‘quv dasturlari va boshqalar) ishlab chiqish uchun asos hisoblanadi. Davlat ta’lim standartlari oliy ma’lumotli kadrlar tayyorlashda idoraviy bo‘ysunuv va mulkchilik shakllaridan qat’iy nazar, O‘zbekiston Respublikasining davlat ta’lim standartlari asosida kadrlar tayyorlovchi barcha oliy ta’lim muassasalari uchun majburiydir. Nodavlat ta’lim tashkilotlari mustaqil ishlab chiqilgan va litsenziyada ko‘rsatilgan o‘quv dasturlari asosida ta’lim faoliyatini amalga oshirishlari mumkin.
Xulosa
Shaxsiylikni rivojlantirish va uning asosiy madaniyatini shakllantirishning asosiy vositalaridan biri ta'lim mazmunidir. An'anaviy pedagogika bo'yicha ta'lim mazmuni "tizimlashtirilgan bilimlar, ko'nikmalar va ko'nikmalar, qarashlar va e'tiqodlar, shuningdek o'quv ishlari natijasida erishilgan bilimlar va amaliy mashg'ulotlarning ma'lum darajada rivojlanmoqda". Bu ta'lim mazmunining mohiyatini aniqlash uchun bu bilim yo'naltirilgan yondashuvidir. Ushbu yondashuv bilan diqqat markazida qidiruv va tarixiy tajriba jarayonida to'plangan insoniyatning ma'naviy boyligining aksidir. Bilim, albatta, muhim ijtimoiy qadriyatlar, shuning uchun ta'limning bilim yo'naltirilgan shakllanishi mutlaq ahamiyatga ega. Bu shaxsni ijtimoiylashtirish, jamiyatdagi odamning kirishiga yordam beradi. Shu nuqtai nazardan, bunday ta'lim tarkibi hayotni qo'llab-quvvatlash tizimidir. XVIII asr oxiri - XIX asr oxirlarida ta'lim mazmunini shakllantirishning asosiy nazariyalari. Ular ta'lim mazmunini shakllantirishning moddiy va rasmiy nazariyasi nomini olishdi.
Alohida ijtimoiy hayot doirasi sifatida ta'lim uning faoliyatini ta'minlaydigan maxsus tuzilishga ega. Ta'lim tizimining tuzilishini tushunish uchun turli xil yondashuvlar mavjud. I.P.Podlas ma'lumotlariga ko'ra, tashqi tomondan ta'lim tizimini hisobga olgan holda, o'quv muassasalari, ta'limni boshqarish organlari, ta'lim standartlari, o'quv dasturlari va dasturlari, darsliklar va darsliklarni o'z ichiga oladi. Ta'lim mazmunini rivojlantirishning dolzarb yo'nalishlaridan biri bu uning ikki holatidan kelib chiqadi. Birinchidan, mamlakatda yagona pedagogik makon yaratish zarurati, shu sababli yoshlar tomonidan turli xil o'quv yurtlarida yoshlarning umumiy darajasi ta'minlanadi. Ta'lim mazmunini standartlashtirish Rossiyaning global madaniyat tizimiga kirish vazifasi bilan ham, xalqaro ta'lim sohasida umumiy ta'limni rivojlantirish tendentsiyalarini rivojlantirish tendentsiyalarini talab qiladigan buxgalteriya hisobini talab qiladi.
Standart tushunchasi inglizcha "Norma, namunaviy, Mererlo" ma'nosini anglatadi. Ta'lim me'yorlari bo'yicha davlat idealini aks ettiruvchi davlat idoralarini aks ettiruvchi asosiy parametrlar tizimi, bu idealga erishish uchun haqiqiy shaxs va ta'lim tizimini hisobga olishni hisobga oladi.