Termiz davlat universitetining pedagogika instituti aniq va tabiiy fanlar fakulteti informatika va axborot texnologiyalari kafedrasi

Windowsning ish stoli. Windowsning ish stolida dasturlar,buyruqlar, papkalar vosita hamda belgilar ko’rinishida joylashgan. Istalgan buyruqlar, papkalar tanlanib ishlatilishi mumkin.
Belgi. Istalgan programma yoki hujjat o’z xususiyatiga mos belgi bilan ifodalanadi. Matnli hujjatlar, rasmli hujjatlar, hisoblanadigan hujjatlar, videotasvir hujjatlari o’z belgilariga ega. Windowsning har bir dasturi o’zining original belgilariga ega. Masalan, ms word, ms excel, ms access va boshqa dasturlari o’zining original belgilariga ega.
Yorliq (yarlik). Istalgan programma yoki hujjat o’z xususiyatiga mos belgi bilan ifodalasa, ularning har biriga mos yorliq o’rnatish mumkin. Yorliq (yarlik) o’rnatish uchun papka yoki dastur tanlanadi. Keyin kursor unga o’rnatiladi va sichqonchaning o’ng tugmasi bosiladi. Ekranda konteksli menyu paydo bo’ladi. Undan sichqonchaning chap tugmasi bilan sozdat bosiladi. Kontekstli menyudan yarlik bosiladi va natijada tanlangan dastur va papkaning yorlig’i paydo bo’ladi.
Misol. Moi dokementi uchun yorliq yasash quyidagicha amalga oshiriladi:

1. 
   Ish stolidan moi dokumenti sichqoncha yordamida tanlanib, kursor o’rnatiladi.
   
2. 
   Sichqonchaning o’ng tugmasi bosiladi.
   
3. 
   Sichqonchaning chap tugmasi bilan sozdatbosiladi.
   
4. 
   Sichqonchaning chap tugmasi bilan yarlik bosiladi.
   

Natijada yarlik dlya moi dokumenti yorlig’ii hosil bo’ladi:
Oyna (okno). Papka. Oyna-windows ning asosiy elementlaridan biri. Windowsning oynasida dasturlar ishga tushiriladi. Papka – fayllar, dasturlar, hujjatlar saqlanadigan joy. Papkalar ham oyna ko’rinishida ochiladi. Papka va oynalar yoyilishi va yig’ilishi mumkin. Oyna to’liq ekranni egallashi ham mumkin
Kontekstli menyu. Ish stolidagi fayllar, papkalar, dasturlar va oynalar bilan ishlashni anchagina o’rgandik. Endi ish stolidagi fayllar, papkalar, dasturlar va oynalar bilan ishlashda kontkstli menyudan foydalanamiz.
windowsning ish stolida ixtiyoriy fayl, masalan «toshdau» nomli fayl ustiga kursor keltirilib, sichqonchaning o’ng tugmasi bosilsa, windowsning ish stolida kontekstli menyu hosil bo’ladi: