Термиз давлат университети

Иловалар
қисмида курс ишининг объекти бўйича олинган умумий амалий ва ахборот 
маълумотлари берилади. 
9. Курс ишини расмийлаштириш. 
Курс ишини тайѐрлашда умумий қоидалардан ташқари хисоб-китоблар ва статистик 
жадвалларни тўғри ва асосли ишланганлигига хам эътиборни қаратиш лозим. 
Ҳар бир хисоб-китобда тушунтиришлар асосланган холда берилиши лозим. Жадвал, 
диаграмма ѐки чизмаларнинг манбалари ва номи кўрсатилиши билан бирга, жадвалдан сўнг 
албатта жадвалдаги маълумотларга салбий ѐки ижобий изоҳ бериш лозим бўлади. 
Умумий қабул қилинган белгилардан ташқари бошқа сўзларни қисқартириб ѐзилишига 
статистик хатоларга йўл қўйилмаслиги ва курс иши мавзусини ѐзилиши адабий тилда бўлишига 
ҳам аҳамият бериши керак. Курс ишини матни аниқ, еркин ўқиладиган хусниҳатда стандарт 
ѐзув қоғозининг бир томонида ѐзилади, қоғознинг чап қисмидан 3 см., юқори қисмидан 2 см., 
ўнг томондан 1,5 см., паст қисмидан 2 см. жой қолдирилади. 
Курс иши қўлѐзмада қоғознинг бир томонида бажарилиши шарт. 
Курс иши қуйидагича расмийлаштирилади: 

дастлаб титул варағи, мундарижа, кириш, 1, 2 боблар (мураккаб режа), хулоса ва 
таклифлар, фойдаланилган адабиѐтлар рўйхати хамда иловалар берилади; 

курс иши рахбарининг тақризи муқованинг ички қисмидаги конвертга солинади; 

титул варағи компьютерда ѐзилади; 

мундарижа алоҳида саҳифада кўрсатилиши, унда боблар, параграфлар кайси 
саҳифадан қайси саҳифагачалиги хам қайд этилади, боблар ва параграфлар кетма-кетлиги билан 
берилади; 

диаграммалар, чизма ва жадваллардан химоя пайтида фойдаланиш мумкин, фақат 
чизма ва жадваллардан катта форматга кўчирилади; 
Курс ишини варақлари титул варағидан бошлаб хисобланади. Аммо титул варағи ва 
режа (мундарижа) га рақам қўйилмай, киришдан бошлаб 3 рақами билан бошланади.
 
10.Курс ишини тақриз қилиш тартиби. 
Тугалланган курс иши ҳимояга қўйилишдан олдин тақриз қилиниши керак. Бунда 
биринчи навбатда тайѐрланган ишнинг ижобий томонларини, кейин эса камчиликларини 
кўрсатиб, уларни бартараф этиш йўллари кўрсатилиши керак. Тақриздан олдин курс иши 
албатта диққат билан ўқиб чиқилиши керак, акс ҳолда номигагина ѐзилган тақризлар туфайли 
сифат жиҳатидан талабга жавоб бермайдиган курс ишлари ҳам ижобий баҳоланиб кетилишига 
йўл қўйилиши мумкин.
Курс ишларини тақриз қилувчи профессор-ўқитувчилар олдига қуйидаги талаблар 
қўйилади: 
-
Курс ишини дастлаб тақризга олган вақтда ушбу курс иши мавзусининг талаба исми 
шарифининг биринчи ҳарфига мос келишини текшириш;
-
Курс ишининг мазмунига умумий баҳо бериш ва унда йўл қўйилган хатоларни 
кўрсатиш, шунингдек, талабага камчиликларни тузатиш йўллари бўйича маслаҳат бериш 
ҳамда шунга тегишли мулохазаларни тақриз варағига ѐзиб қўйиш; 

---

11 
-
Тақризда курс ишининг биринчи навбатда, ижобий томонларини кўрсатиш билан бирга, 
барча салбий томонларини ҳам чуқур таҳлил қилиб, моҳияти ѐритилмаган саволларни 
талабага тушунтириб бериш; 
-
Курс ишида ҳар бир бетнинг четига ва тақризнинг ўзида ѐзиладиган мулоҳазаларда 
мустақил бажарилган ишда қайси муаммоларга, яъни қайси саволлар моҳиятини 
ѐритишга илмий-ижодий ѐндошганлигини, қайси бирларини тўлдириш зарур 
эканлигини кўрсатиш; 
-
Назариянинг амалиѐт билан узвий равишда боғлаб олиб борилиш даражасини кўрсатиш; 
-
Бозор муносабатларига ўтиш жараѐнида ўрганилаѐтган муаммоларнинг Ўзбекистон 
мисолида ҳал қилишнинг йўл-йўриқларини назарий жиҳатдан асосланишга баҳо бериш; 
-
Талабалар танланган курс ишини бажариш орқали Меҳмонхоналарда брендингнинг 
моҳиятини чуқур, атрофлича ўрганиб, ҳозирги замон бозор иқтисодиѐти хусусиятларини 
кўрсатиб берилганлик даражасини баҳолаш.
Ана шу жиҳатдан олиб қараганда, курс ишига тақриз ѐзишда расмиятчиликка йўл қўйиб 
бўлмайди. Бироқ амалда расмиятчилик асосида жуда қисқа ѐзилган тақризлар ҳам учрайди. 
Бундай тақризлар: 
Биринчидан, курс иши мавзусининг моҳиятини ва унда қўйилган муаммоларнинг 
ѐритилган ѐки ѐритилмаганлигини кўрсатиб бера олмайди. 
Иккинчидан, талаба учун курс ишида қандай камчиликлар мавжуд, уни қандай бартараф 
қилиш мумкин эканлиги ҳақида фойдали маслаҳатлар мавжуд бўлмайди. 
Учинчидан, талабанинг курс ишини маъсулият сезмасдан юзаки ѐзишига олиб келади. 
Тўртинчидан, талабаларнинг курс ишига етарли даражада аҳамият бермасдан, яъни 
мавзунинг режаси, фойдаланган адабиѐтлар рўхати, бажарилган вақти кўрсатилмаган тақдирда 
ҳам ижобий баҳоланишига сабаб бўлади. 
Бешинчидан, талаба ижодий фикр юритмасдан, курс ишини айрим ўқув қўлланмалардан 
тўғридан-тўғри кўчириб олганда ҳам унинг асоссиз ижобий баҳоланишига олиб келади. 
Бизнинг фикримизча, курс ишига тақриз ѐзишда бундай камчиликларга йўл қўйиш 
юқори малакали кадрлар тайѐрлаш талабига зиддир. Шунинг учун талабаларга тўғри маслаҳат 
бериб, амалий ѐрдам кўрсатадиган даражада курс ишини таҳлил қилиб, тақриз ѐзиш 
ўқитувчининг энг муҳим вазифаларидан биридир. Курс ишини таҳлил қилишда ўқитувчи, ҳар 
бир бетда унинг камчиликларини ѐзиб кўрсатиши зарур. Бунда камчиликларни қисқартириб 
эмас, балки курс иши варағининг четига аниқ ва равшан қилиб ѐзиш лозим. Бундай ѐзилган 
тақриздан талаба ўзи йўл қўйган хато ва камчиликларини тезда тушиниб, уни бартараф қилиш 
йўл-йўриқларини олиш имкониятига эга бўлади. 
Профессор-ўқитувчилар тақриз ѐзиш жараѐнида аввало курс ишининг ижобий 
томонларини, кейин эса талаба йўл қўйган камчиликларини кўрсатиб, уни баратраф қилиш 
йўлларини баѐн қилиш зарур. Тақризни эътиборсизлик билан номигагина ѐзиш, талабаларда 
бепарволикка олиб келади. Бу эса таълим-тарбия ва интизомнинг сусайишига сабаб бўлади.