Termiz davlat universiteti "umumiy pedagogika" kafedrasi umumiy pedagogika fanidan

TA'LIM JARAYONI YAXLIT TIZIM SIFATIDA.
TA'LIM TAMOYILLARI 
REJA: 
1.
 
Ta'lim jarayoni yaxlit tizim sifatida. Ta'lim tushunchasi 
va mohiyati. 
1.
 
Ta'lim jarayonining yaxlit tizim sifatida tavsifi. 
1.
 
 Bilimlarni o„zlashtirish jarayonining tuzilishi va
ta'limning gnoseologik asoslari 
1.
 
Ta'lim qonuniyatlari va tamoyillari. 
 
1.Ta'lim jarayoni yaxlit tizim sifatida. Ta'lim tushunchasi va 
mohiyati. 
Ta'lim – tizimli bilim olishning eng muhim va ishonchli usulidir
. 
Ta'limga pedagogik jarayonning xarakterli xususiyati sifatida ikki tomonlilik 
(ta'lim va o‗rgatish), shaxsni barkamol rivojlantirishga yo‗naltirish va boshqalar 
xosdir. Biroq ta'limga alohida o‗ziga xos xususiyatlar ham taalluqli. Ta'lim 
o‗qituvchi tomonidan boshqariluvchi o‗ziga xos anglash jarayonidir. 
O‗qituvchining aynan yo‗naltiruvchilik roli o‗quvchilar tomonidan ularning 
aqliy va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishni ta'minlovchi bilim, ko‗nikma va 
malakalarni to‗liq o‗zlashtirishlarida ifodalanadi. 
Ta'lim - o‗quvchilar bilan muloqotga kirishish jarayoni hisoblanadi.
 
O‗qituvchi o‗quvchilarga materialni tushuntirib beradi, savol va topshiriqlar 
beradi, ularni nazorat qiladi, o‗quvchilarning xato va kamchiliklarini aniqlaydi, 
ular harakat faoliyatlaridagi xatolarni to‗g‗rilaydi, qanday ishlash lozimligini 
qayta ko‗rsatadi. O‗quv qurollari qalam, ruchka va boshqalar bilan ishlashni 
ko‗rsatadi. Ta'limning mohiyati savodga o‗rgatish yoki boshqa har qanday o‗quv 
faniga o‗rgatishdagi kabi o‗qitayotgan odam va o‗qiyotgan odamning pedagogik 
munosabatlarida ifoda etiladi. Har qanday ta'limda o‗qituvchi va o‗quvchining 
faoliyati bilan birga yana faollik ikki turi yaxlit birlashadi: biri – bu murabbiy 

---

o‗qitayotgan va o‗quvchi o‗zlashtirayotgan aniq faoliyat, boshqasi esa – 
to‗g‗ridan to‗g‗ri, bevosita va nisbiy muomalalar
55
. 
Ta'lim jarayonida o‗qituvchi va o‗quvchining munosabatlari sodir 
bo‗ladi. ―Muloqot‖ tushunchasi ―ta'lim‖ tushunchasidan ko‗ra kengroqdir, lekin 
ta'lim olish yo‗lida tashkil etilayotgan har qanday harakat muomaladir.