Termiz davlat universiteti sport boshqaruvi kafedrasi jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi

Bir haftalik mashg‘ulot siklining namunaviy tuzilishi (asosan tezkorlik - uchlilik
xarakteridagi sport turlari uchun)

Mikrosikl kunlari	Mashg‘ulotlarning ko‘proq nimaga qaratilganligi	Yuklamalarning nisbiy xarkateristikasi
		Hajm bo‘yicha	Intensivlik bo‘yicha
1	Umumiy sport - texnika tayyorgarligi: chaqqonlik yoki kuchni tarbiyalash	O‘rtacha	Katta
2	Maxsus texnik tayyorgarlik: chaqqonlik yoki kuchni tarbiyalash	O‘rtacha	Maksimal yoki katta
3	Faol dam olish yoki qo‘shimcha mashg‘ulot	Kichik	Kichik yoki o‘rtacha
4	Kuch-quvvat, chaqqonlik va chidamlilikni tarbiyalash	Katta yoki o‘rtacha	Katta
5	Faol dam olish yoki qo‘shimcha mashg‘ulot	Avvaligi mashg‘ulotlar yuklamasiga qarab kichik yoki o‘rtacha
6	Umumiy chidamlilikni tarbiyalash	Maksimal yoki katta	O‘rtacha
7	Faol dam olish

Bir haftalik mashg‘ulot siklining namunaviy tuzilishi (ko‘proq chidamlilik talab sport turlari uchun)

Mikrosikl kunlari	Mashg‘ulotlarning ko‘proq nimaga qaratilganligi	Yuklamalarning nisbiy xarkateristikasi
		Hajm bo‘yicha	Intensivlik bo‘yicha
1	Umumiy sport-texnika tayyorgarligi: tezkorlikni tarbiyalash	O‘rtacha	Katta
2	Tezkor–kuchlilik va umumiy chidamlilikni tarbiyalash	Katta yoki o‘rtacha	Katta yoki maksimal
3	Faol dam olish yoki qo‘shimcha mashg‘ulot	Kichik yoki o‘rtacha	O‘rtacha yoki kichik
4	Maxsus texnik tayyorgarlik: tezkorlikni tarbiyalash	O‘rtacha	Katta
5	Kuch-quvvat va chidamlilikni yoki kuch-quvvat chidamliligini tarbiyalash	O‘rtacha	Katta yoki o‘rtacha
6	Umumiy chidamlilikni tarbiyalash	Maksi- mal yoki katta	O‘rtacha
7	Faol dam olish

Tayyorlov davrining ikkinchi (maxsus tayyorgarlik) bosqichi.
Mashg‘ulot bevosita nimagadir qaratilganligining o‘zgarishi. Tayyorlov davrining ikkinchi bosqichida mashg‘ulotning tuzilishi va mazmuni sport formasiga bevosita kirib borish uchun sharoit yaratadigan bo‘lib o‘zgaradi. Tayyorgarlik o‘zining barcha bo‘limlaridan ko‘proq maxsus maqsadga qaratila boshlaydi (shuning uchun xam maxsus tayyorgarlik bosqichi deb ataladi).
Jismoniy tayyorgarlikda tanlangan sport turining spesifik talablarigi javob bera oladigan jismoniy qobiliyatlarni rivojlantirishga qaratilgan ta’sir etish, ya’ni maxsus jismoniy tayyorgarlik kuchayadi. Endi umumiy jismoniy tayyorgarlik asosan umumiy mashq saqlab turishni ta’minlaydi va uning maxsus mashq bilan chiniqqanlik bilan eng mustahkam aloqada bo‘lgan komponentlarini yuksaltiradi.
Boshqa bo‘limlarda ham shunga o‘xshash o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. Sport - texnika tayyorgarligi musobaqa harakatlari texnikasini mazkur mashg‘ulot siklining musobaqa davri davomida qanday bo‘lsa, o‘shanday ko‘rinishda chuqurroq o‘zlashtirib olishga qaratiladi. Bunda turg‘un va shu bilan birga moslashuvchan harakatlar dinamik stereotipini shakllantirish markaziy vazifa bo‘lib qoladi. Parallel ravishda jiddiy maxsus taktik tayyor-garlik ham kengaytirib boriladi.
Nihoyat, ikkinchi bosqichga yaqinlashgan sayin tanlanagan sport turi bo‘yicha musobaqalarga maxsus iroda tayyorgarligining roli orta boradi.
Bular bari maxsus mashq bilan chiniqqanlikni yuksaltirish va sport formasining barcha komponentlarini garmonik tarzda qo‘shib olib borish uchun sharoit yaratadi. Ikkinchi bosqichda jismoniy texnik, taktik va iroda tayyorgarliklari o‘zaro alohida -alohida bo‘ladi - ular hatto birlashib (qo‘shilib) ketadi.
Birinchi bosqichda ikkinchi bosqichga o‘tish asta - sekinlik bilan sodir bo‘ladi. Bunda mashg‘ulot jarayonining mazmunidan ham ko‘ra uning tuzilishi - turli vosita va uslublarning nisbati, umumiy va maxsus tayyorgarlikning salmog‘i, yuklamalar hajmi va intensivligining o‘zaro nisbati va hokazolar ko‘proq o‘zgaradi.