Termiz davlat universiteti psixologiya kafedrasi


Burxoniddin  Zarnudjiy  (1150  -  )



Download 3,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/295
Sana16.01.2022
Hajmi3,08 Mb.
#375197
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   295
Bog'liq
umumiy psixologiya

Burxoniddin  Zarnudjiy  (1150  -  )
  "o‘qituvchiga  ta‘lim  yo‘lida  qo‘llanma" 
kitobining bir bo‘limi "o‘qituvchi, o‘rtoq, fanlarni tanlash haqida" deb nomlanadi. 
Unda o‘quvchiga quyidagicha maslahat beradi:  
"O‘qituvchi  tanlaganingizda  eng  avvalo  bilimliligiga,  eng  oliyjanobiga  va 
yana  keksasiga  to‘xtamoq  kerak  ...  Muallim,  ustozga  nisbatan  hurmatda  bo‘lish 
ifodasi  shUki  shogird  muallimdan  oldin  yurmasligi,  uning  o‘rniga  borib 
o‘tirmasligi lozim".  
Sohibkiron  Amir  Temur  (1336-1405
)  ham  o‘z  hUkmronligi  davrida  ilm 
ahllari,  muallim,  mudarisslarga hurmat  bilan  qaraydi.  Kishilarga  mansab berishda 
ham ularning ilmlarini hisobga oladi. Jamiyatning rivojida ularning o‘rnini muhim 
deb biladi. Ko‘plab maktab, madrasalar ochadi, ularga muallim va mudarislar tayin 
etadi. o‘zining ustozlarini ham juda qadrlaydi.  
Alisher  Navoiy  (1441-1501)
  ijodida  ham  muallimlar  ishi  ularga  munosabat 
masalalariga  keng  o‘rin  beriladi.  U  yoshlarga  chuqur  bilim  berish  uchun 
muallimlar  mudarrislar  hamda  ustoz  murabbiylarning  o‘zlari  ham  bilimli  va 
tarbiyali  bo‘lishi  zarurligini  uqtiradi.  Nodon,  mutaassib,  johil  domlalarni  tanqid 
etadi va o‘qituvchi ma‘lumotli o‘qitish yo‘llarini biladigan muallim bo‘lishi zarur 
deydi. Masalan: "Mahbub-ul-qulub" asarida maktabdorlar haqida fikr yuritar ekan, 
ularning  o‘ta  qattiqqul,  johil  va  ta‘magirlarini:  "Maktab  tutuvchi  gunohsiz  yosh 
bolalarni  jafo  qiluvchidir",  -  deb  yozadi.  SHu  bilan  birga  o‘qituvchining 
mehnatining og‘irligini holisona baholaydi:  
"Uning  ishi  odam  tugul,  hatto  devning  ham  qo‘lidan  kelmaydi.  Bir  kuchli 
kishi bir yosh bolani saqlashga ojizlik qilar edi, u esa bir to‘da bolaga ilm va adab 


150 
 
o‘rgatadi.  Lekin  shunisi  ham  borki,  bolalar  orasida  fahmi  idroki  ozlari  bo‘ladi. 
Muallim  bu  kabi  hollarda  yuzlab  mashaqqat  chekadi.  SHu  jihatdan  olganda 
bolalarda  uning  haqi  ko‘p,  agar  shogird  ulg‘aygach,  podshohlik  martabasiga 
erishsa ham o‘z muallimiga qulluq qilsa arziydi.  
Haq yo‘lida kim senga bir xarf o‘qitmish rand ila,  
Aylamak bo‘lmas ado oning haqin yuz ganj ila.  
Navoiy  o‘qituvchining  hurmatini  qanchalik  joyiga  qo‘ysa,  unga  bo‘lgan 
talabni  ham  shunchalik  oshiradi.  Ayniqsa,  madrasa  mudarrislarining  bilimli,  fozil 
va dono, kamtar, ma‘naviy pok bo‘lishlarini talab etadi. "Mudarris kerakki g‘arazi 
mansab  bo‘lmasa  va  bilmas  ilmni  aytishga  urinmasa  manmanlik  uchun  dars 
berishga havas ko‘rgazmasa, yaramasliklardan qo‘rqsa va nopoklikdan qochsa".  

Download 3,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   295




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish