Termiz davlat universiteti psixologiya kafedrasi

Az-Zamaxshariy  (1075-1143)
  "Nozik  iboralar"  risolasida  ilmu  fan  ahllari, 
o‘qituvchilarga  nisbatan  hurmat  e‘tiborning  pasayib  ketganidan  kuyinib  yozadi: 
"o‘ttan zamonlarda ilmu- fazilat sohiblari podshoxlardan o‘z og‘irliklariga barobar 
oltin  hadya  olardilar,  asta-sekin  zamonlar  o‘tishi  bilan  ularning  qiymatlari 
kamayib,  itlaru-olmaxonlar  ulardn  afzal  bo‘lib  qoldi,  ya‘ni  nodonlar  oltinlardan 
ortiq ko‘riladigan bo‘lib qoldi".  
Muslihiddin  Sa‘diy  Sheroziy  (Shayx  Sa‘diy)  (1184-1204)  ta‘lim-tarbiyada 
muallimlarning  talabchanligi  bilim  va  tarbiya  berishda  qatiqqo‘l    bo‘lishning 
tarafdori bo‘ladi.  
"Gulistonda"  yana  ustoz-shogird  munosabatiga  oid  hikoyat  keltiriladi:  "Bir 
odam  kurash  san‘atiga  zo‘r  mahorat  qozondi,  u  360  xiylani  bilar  va  har  kuni  bir 
xiylani ishlatib kurashar edi. SHogirdlaridan biriga 359 xiylani o‘rgatdi. Ammo bir 
xiylani  o‘rgatmadi:  Ustozining  hurmatini  bilmagan  shogird,  ustozidan  ham 
ustunligini  aytib  maqtanadi.  Bu  so‘z  podshoga  yoqmaydi.  Ularni  kurash 
tushmoqlarini  buyuradi.  Ustoz  oxirgi  xiylasini  ishlatib  shogirdini  engadi.  Ustoz 
hurmatini bilmagan shogird esa xaloyiq va podshoning nafratiga o‘chraydi.