Tеrmiz davlat univеrsitеti kasbiy ta’lim kafedrasi

ISHNI BAJARISH TARTIBI

N	Ish ketma-ketligi	Ish czma	Asboblar		Moslamalar
			O’chov	Ish
1	Birikmaga mos yog’och tanlash , berilgan o’chamlarga kelgirib randalash va qirqish 1-ish chizmasi asosida olib boriladi
2	Tirnoq va quloqllarni rejalash		Lineyka , guniya, qalam , xatkash		Rejalash stoli yyoki veristak
3	va quloq Tirnoq chiqarish ochish			Tiluvchi , qirquvchi , arra, yunuvchi iskana , to’qmoq	Rejalash stoli yyoki veristak
4	Birikma hosil qilish, jipsligini ta’minlash			Yunuvchi iskana, to’qmoq, chaspakli arra	Rejalash stoli yyoki veristak

Amaliy mashg’ulot
Mavzu: Detallarni mix, burama mix, yog`och mixlar bilan biriktirish. Birikmani bajarishda qo’llaniladigan moslamalar, asboblar va materiallar.. Burchakli, tirnoqli uchma uch biriktirish ishlarini bajarish.


Shakllantiriladigan bilimlar: Birikmani bajarishda qo’llaniladigan moslamalar, asboblar va materiallar. Mix va burama, yog`och mixlarni tanlash. Detallarni biriktirishda sifat talabi. Sifatsizlik turlari va ularni bartaraf qilish. Mehnat havfsizligi qoidalari. Ish usullarini o’rganish va malaka hosil qilish. Detallarni qalinligiga qarab mixlarni tanlash. Yog`ochlarni qattiq va yumshoqligiga qarab mixlarni qoqish. Biriktiriladigan detalning qalinligiga qarab burama mixlarni tanlash va mahkamlab biriktirish.

Bog’lash usullari

• 
  A) Dastabed bog’lash,
  
• 
  B) Ochiq bir tirnoqli,
  
• 
  V) Yopiq bir tirnoqli,
  
• 
  G) Ochiq turumli,
  
• 
  D) Iliq tirumli,
  
• 
  E) Yassi turumli,
  
• 
  J) Quymali,
  
• 
  Z) Porsi dastabel birikmalari bilan tanishish.
  

Burchakli,tirnoqli uchma-uch biriktirish usullari.

Turum va quloqning texnik chizmasi bilan tanishish. O`yish, turm va quloqni yelim bilan bir-biriga jipslashtirish usuli.

Ishdan maqsad: Burchakli tirnoqli uchma-uch biriktirish usullari:

a)Burchak chizg`ich,

b)Mixlar uchun quti,
v)Gul tuvagi,
s)Shaxmat quti
g)Porsi dastabel birikmalari yordamida buyumlar tayyorlash.


Jihozlar, asbob va moslamalar: Tirnoq va uyalarning andozalari, chizg`ich, qalam, xatkash, arralar va randalar, parmalar va yish iskanasi, yog`och to`qmoq, va boshqalar.


Mashg’ulot yuzasidan topshiriq:
Burchakli tirnoqli uchma-uch biriktirib (ramka, duradgorlik guniyasi, eshik, deraza va boshqa) buyumlardan tayyorlash. Reja asosida tirnoq chiqarish va quloq ochish Porsi usulida bog’lash birikmalari yordamida buyumlar tayyorlash ishlarini bajarish.


Topshiriqni bajarish yuzasidan ko’rsatma:

1. 
   Tayyorlanadigan buyumni texnologik xaritasini tuzish.
   

2. Tayyorlanadigan buyumlarga mos yog`och tanlash (qarag’ay, eman, tog’ teragi, archa, sada, chinor).

3. 
   Zagatovkani rejalab olish.
   
4. 
   Randalash uchun quyum qoldirib undan materiall arralab olish
   
5. 
   Brusoklarni uchida ma’lum o`lchamda tirnoq, quloq va kertmaklarini rejalash.
   
6. 
   Tirnoq chiqarish, quloq ochish va kertmalarni hosil qilish.
   
7. 
   Tirnoq va quloqlarni o`zaro bir-biriga kiritish va birikma xosil qilish.
   
8. 
   Birikmani jipsligini ta’minlash.
   
9. 
   Birikmalarni mix chup va yelimlar yordamida maxkamlash.
   
10. 
    Biriktirilgan buyumni sifatini yaxshilash.
    

11. Tayyorlangan buyumni o’qituvchi yoki o’quv ustasiga topshirish.


Tayyorlanadigan buyumlar:
A)Burchak chizg`ich,
b)Mixlar uchun quti,
v)Gul tuvagi,
s)Shaxmat qutisi.


Nazorat uchun savollar:

1. 
   Porsi usulidagi birikmalarni turlarini aytingq
   
2. 
   U yoki bu porsi tirnoqli birikmalardan foydalaniladigan mehnat obektlaridan misollar keltiringq
   
3. 
   Birikma tayyorlashda X.T.Q.
   
4. 
   Porsi usulidagi birikmalarga va tayyorlangan buyumga qanday talablar qo`yiladiq
   

Mustaqil ta’lim uchun topshiriqlar.
Duradgorlik birikmalari to`g`risida texnik ma`lumotlar. Tirnoqli uchma-uch biriktirish xaqida texnik ma`lumot olish. Porsi usulida bog`lashning asosiy turlari xaqida. Porsi tirnoq birikmali buyumlar yasash texnologiyasini o`rganish. Xalq xunarmandchiligida ishlatiladigan burchakli, tirnoqli uchma-uch biriktirish usullari.