Termiz davlat universiteti iqtisodiyotva menejment kafedrasi

Ixtiyordagi real pul daromadlari joriy davr daromadlaridan majburiy to`lovlar va kirimlar (soliqlar va yig’imlar, sug’urta to`lovlari, ijtimoiy tashkilotlarga to`lovlar, aholini ijtimoiy himoya qilish fondi, bank kreditlarini qaytarish va boshqa to`lovlar)ni ayirish yo`li bilan aniqlanadi. Nominal va real daromadlar orasida tovar va xizmatlar bahosida yuz bergan o`zgarishlarni hisobga olib sezilarli farq bo`lishi mumkin.
Ixtiyordagi real daromadlar joriy davr bazis davriga nisbatan majburiy to`lovlarni hisobga olgan holda daromadlar qanday o`zgarganligini ifodalaydi va quyidagicha hisoblanadi:

Aholining real va ixtiyordagi real pul daromadlari quyidagicha hisoblanadi:

Aholi pul daromadlari (mln.AQSH doll.)			Majburiy va ixtiyoriy to`lov­lar (mln.AQSH doll.)			Iste`mol baholar indeksi (%)		Avvalgi yil oyiga nisbatan %da hisoblangan real pul daromadlari		Avvalgi yil oyiga hisoblangan real ixtiyordagi daromadlar
Oktyabr 2004 y	Oktyabr 2005 y.	Oktyabr 2004 y		Oktyabr 2005 y.
1	2	3		4	5		6=2:5/1x100%		7=(2-4):5/1-3x100%
15158	24278	1215		2118	149,6		107,1		106,2

Jadval ma`lumotlariga qaraganda, bir yilda real pul daromadlari 7,1 %ga, real ixtiyordagi daromadlar esa 6,2%ga o`sgan.