Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti

3. Materiallar sarflanishini buxgalteriyada hisobga olish
Materiallarning sarflanishini buxgalteriya hisobida hisobga olishning muhim xususiyatlari mavjud. Korxonada materiallar quyidagi maksadlar tufayli ombordan chiqib ketiishi mumkin:

• 
  ishlab chiqarishga sarflanganida;
  

• 
  ortiqcha materiallar sotilganida va boshqa xollarda.
  

Ombordan ishlab chiqarishga materiallar sarflanganida quyidagicha buxgalteriya
provodkasi beriladi:
D-t Ishlab chiqarish xarajatlari (2010, 2310, 2510 va xokazo)
K-t 1010-«Xom-ashyo va materiallar».
Hisob-kitobning jurnal-order shaklidagi korxonalarda ishlab chiqarip sarflangan materiallarning ulgurji bahosi, shartnoma yoki reja tannarxi bush jurnal-order, boshqa maksadlar uchun sarflangan materiallar esa 10/1-jurnal yoziladi. Moddiy boyliklardan to‘g‘ri foydalanish maqsadida xar bir korxona bulmagan materiallarning bor-yukligini tekshirib ko‘rishi lozim. Agarda kor keraksiz yoki ortiqcha material borligi aniqlansa, uni boshqa korxonaga sotishi mumk
Masalan, korxonada haqikiy qiymati 20000 sumlik ortiqcha material 1 aniqlandi va korxona uni 30000 sumga boshqa korxonaga sotdi. Ushbu muomalalarga x) Quyidagicha provodka beriladi:
♦ materialning haqikiy qiymati hisobdan chiqarildi.
D-t 9220-«Boshqa aktivlarning realizatsiyasi va boshqacha chiqib ketishi» - 20000 sum
K-t 1010-«Xom-ashyo va materiallar» - 20000 sum.
♦ materialning sotish qiymati aks ettirildi:
D-t 4890-«Boshqa shaxslarning qarzlari-joriy kismi» - 30000 sum
K-t 9220-«Boshqa aktivlarning realizatsiyasi va boshqacha chiqib ketishi» - 30000 sum. KDS Hisoblandi 4000 sum;
D-t 9220-«Boshqa aktivlarning realizatsiyasi va boshqacha chiqib ketishi»-4000
K-t 6410-«Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar» - 4000 sum.
♦ ortiqcha materillarni sotishdan foyda olindi (30000-20000-4000)=6000 sum;
D-t 9220-«Boshqa aktivlarning realizatsiyasi va boshqacha chiqib ketishi» - 6000 sum
K-t 9320-«Boshqa aktivlarning realizatsiyasi va boshqacha chiqib ketishidan olingan fs
6000 sum.