Materiallarni harakati bo‘yicha dastlabki hujjatlarni rasmiylashtiring (yuk xati, schyot faktura, materiallar kirim orderi, ishonchnoma, ishonchnomalarni qayd etish daftari, ombor uchyoti kartochkasi, limit olish kartasi, yo‘l varaqasi, dalolatnomalar, talabnoma va boshqalar.
Materiallarni harakat vedomostini rasmiylashtiring.
(so‘mda)
№
Materiallar nomi
Boshlang‘ich qoldiq
Aylanmasi
Oy oxiriga qoldiq
Dt
Kt
Kirim
Chiqim
Dt
Kt
8-Mavzu. Nomoddiy aktivlar hisobi «Guliston» hissadorlik jamiyatining 20.. yil uchun xo‘jalik muomalalarini hisobga olish daftari.
№
Muomalalar mazmuni
Asos bo‘luvchi hujjat
Summa
Schyot aloqasi.
Dt
Kt
117
Korxona buxgalteriya ishlarini avtomatlashtirish uchun 1 S EXM dasturiy ta’minot sotib oldi,lekin puli to‘lanmadi.
Yuk xati
30000
118
1 S EXM dasturiy ta’minot balansga kirish qilindi.
Dalolatnoma
30000
119
EXM dasturiy ta’minoti uchun eskirish hisoblandi 20%
Buxgalteriya ma’lumotnomasi
6000
120
Tamaki mahsulotlari ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish uchun litsenziya olindi.
Guvohnoma
15000
121
Olingan litsenziya balansda aks ettirildi
Dalolatnoma
15000
122
Korxona tomonidan ishlab chiqariladigan A mahsulot uchun tovar belgisi rasmiy-lashtirildi.
Guvohnoma
6000
123
Tovar belgisi balansda aks ettirildi
Dalolatnoma
6000
124
“Tip Top” tovar belgisi ostida mahsulot ishlab chiqaradigan korxonaga shartnomaga asosan vaqtincha “Tip Top” tovar belgisi-dan foydalanib mahsulot ishlab chiqarish uchun to‘lovga schyot olindi. Lekin puli to‘-langani yo‘q.
Schyot faktura
8000
125
Shartnomaga asosan vaqtincha foydalanish-ga olingan “Tip Top” tovar belgisi ba-lansda aks ettirildi
Dalolatnoma
8000
126
1 S EXM dasturiy ta’minot boshqa korxonaga shartnoma asosida sotildi.
Yuk xati
A) boshlang‘ich bahosi.
30000
B) eskirish bahosi
6000
S) shartnoma bahosi bo‘yicha qabul qildi
25000
127
1S EXM dasturiy ta’minotni sotishdan moliyaviy natijani aks ettiring
Buxgalteriya ma’lumotnomasi.
128
Tamaki mahsulotlari ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish uchun olingan litsenziyaga eskirish hisoblandi 10%
Buxgalteriya ma’lumotnomasi
1500
129
Xodimlar bo‘limi hujjatlarini rasmiy-lashtirishni avtomatlashtirish uchun max-sus dasturiy ta’minot Fanon IIB dan te-kinga olindi.
Dalolatnoma
78000
Vazifa: 1.Muomalalarning noma’lum summalari topilsin, buxgalteriya o‘tkazmalari berilsin.
2. Quyidagi shaklda oborot vedomosti tuzilib schyotlarga tarqatilsin.
Schyot №
Schyotlar nomi
Boshlang‘ich qoldiq
Oborot
Oxirgi qoldiq
Dt
Kt
Dt
Kt
Dt
Kt
JAMI
Nomoddiy aktivlar harakati bo‘yicha dastlabki hujjatlarni rasmiylashtiring (yuk xati, schyot faktura, inventar kartochka, inventar kartochkalar ro‘yxati, dalolatnoma va boshqalar).
Nomoddiy aktivlar harakat vedomostini rasmiylashtiring.
(so‘mda)
№
Nomoddiy aktivlar nomi
Boshlang‘ich qoldiq
Aylanmasi
Oy oxiriga qoldiq
Dt
Kt
Kirim
Chiqim
Dt
Kt
5. Nomoddiy aktivlar hisobi bo‘yicha muomalalar jurnal order№ 10ga tushirilsin. Jurnal order №10
Kt Dt
№0410
№0420
№0430
№0460
№0510
№0530
№0560
Jami
Xammasi
9-mavzu. Tayyor mahsulotlar va ularning sotilishi hisobi
«Guliston» hissadorlik jamiyatining 20.. yil uchun xo‘jalik muomalalarini hisobga olish daftari.
№
Muomalalar mazmuni
Asos bo‘luvchi hujjat
Summa
Schyot aloqasi.
Dt
Kt
130
Mahsulot ishlab chiqarishda chet tashkilotlar xizmatlar ko‘rsatdi
Bajarilgan ishlarni qabul qilish topshirish dalolatnomasi.
A mahsulot uchun
30000
B Mahsulot uchun
40000
JAMI
70000
131
Mahsulot ishlab chiqarishda yordamchi ishlab chiqarish bo‘linmalari xizmat ko‘rsatdi reja tannarxda:
Buxgalteriya ma’lumotnomasi dalolatnoma, yuk xati va boshq.
A mahsulot uchun
200000
B mahsulot uchun
160000
132
Yordamchi ishlab chiqarish xarajatlari bo‘yicha tannarx tafovuti aniqlandi.
ijobiy yoki salbiy
?
133.
Umumishlab chiqarish xarajatlari aniqlandi va hisobdan chiqarildi.(teng bo‘lindi)
Buxgalteriya ma’lumotnomasi
A mahsulot uchun
?
B mahsulot uchun
?
JAMI
134.
Tayyor mahsulot kirim qilindi. Reja bahosi bo‘yicha
Yuk xati, kirim orderi.
A mahsulot
?
B mahsulot
?
JAMI
1350000
135.
Qabul qilingan mahsulotning reja va haqiqiy tannarxi o‘rtasidagi tafovut aniqlandi
Buxgalteriya ma’lumotnomasi
Ijobiy yoki salbiy
?
136.
Tayyor mahsulot sotildi.
A Mahsulot bo‘yicha
A) Ishlab chiqarish tannarxi
30000
B) Shartnoma bahosi
600000
S) QQS
120000
137.
Tayyor mahsulot sotildi.
B Mahsulot bo‘yicha
A) Ishlab chiqarish tannarxi
5000
B) Shartnoma bahosi
300000
S) QQS
10000
138
Tayyor mahsulot korxonadan xaridorga etkazib berish uchun quyidagi xarajatlar amalga oshirildi. A va B mahsulotlarga teng miqdorda.
A) Avtobaza xizmati
Bajarilgan ishlarni qabul qilish topshirish dalolatnomasi.
11000
B) Ta’minot bo‘limi xodimi kunlik xarajati xizmat safari bo‘yicha korxonadan olish sharti bilan o‘zini mablag‘i hisobidan
Avans hisoboti
2000
139
Tayyor mahsulotlar korxona xodimlariga naqd pulga sotildi.
Kassa kirim orderi.
A) Ishlab chiqarish tannarxi
10000
B) Sotish bahosi
15000
140
Ombordagi saqlanayotgan tayyor mahsulot bo‘yicha inventarizatsiya natijasida kamomad aniqlandi.
BALANSDAN TAShQARI ShOTLARDA HISOBGA OLINADIGAN QIYMATLIKLARNING MAVJUDLIGI TO‘G‘RISIDA MA’LUMOT
Ko‘rsatkichlar nomi
Satr kodi
Hisobot davri boshiga
Hisobot davri oxiriga
1
2
3
4
Qisqa muddatli ijaraga olingan asosiy vositalar (001)
790
Mas’ul saqlashga qabul qilingan tovar-moddiy
qiymatliklar (002)
800
Qayta ishlashga qabul qilingan materiallar (003)
810
Komissiyaga qabul qilingan materiallar (004)
820
O‘rnatish uchun qabul qilingan uskunalar (005)
830
Qat’iy hisobot blankalari (006)
840
To‘lovga qobiliyatsiz debitorlarning zararga hisobdan chiqargan qarzi (007)
850
Olingan majburiyat va to‘lovlarning ta’minoti (008)
860
Berilgan majburiyat va to‘lovlarning ta’minoti (009)
870
Uzoq muddatli ijara shartnomasiga asosan berilgan asosiy vositalar (010)
880
Ssuda shartnomasi bo‘yicha olingan mulklar (011)
890
Kelgusi davrlarda soliq solinadigan bazadan chiqariladigan harajatlar (012)
900
Vaqtinchalik soliq imtiyozlari (turlari bo‘yicha) (013)
910
Foydalanishdagi inventar va xo‘jalik jihozlari (014)
920
Rahbar_________________________________
Bosh buxgalter___________________________
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining
2002 yil 27 dekabrdagi 140-sonli buyrug‘iga 2-sonli ilova
MOLIYAVIY NATIJALAR TO‘G‘RISIDA HISOBOT (2-sonli shakl)
Ko‘rsatkichlar nomi
Satr kodi
O‘tgan yilning shu Davrida
Hisobot davrida
Daromadlar (foyda)
Harajatlar (zararlar)
Daromadlar (foyda)
Harajatlar (zararlar)
1
2
3
4
5
6
Mahsulot (tovar, ish va xizmat)
larni sotishdan sof tushum
010
x
x
Sotilgan mahsulot (tovar, ish va xizmat) larning tannarxi
020
x
x
Mahsulot (tovar, ish va xizmat) larni sotishning yalpi foydasi (zarari) (satr. 010-020)
030
Davr harajatlari, jami (satr. 050+
060+070+080), shu jumladan:
040
x
x
Sotish harajatlari
050
x
x
Ma’muriy harajatlar
060
x
x
Boshqa operatsion harajatlar
070
x
x
Kelgusida soliqqa tortiladigan bazadan chiqariladigan hisobot davri harajatlari
080
x
x
Asosiy faoliyatning boshqa daromadlari
090
x
x
Asosiy faoliyatning foydasi (zarari) (satr. 030-040+090)
100
Moliyaviy faoliyatning daromadlari, jami (satr. 120+130+140+150+160), shu jumladan:
110
x
x
Dividentlar shaklidagi daromadlar
120
x
x
Foizlar shaklidagi daromadlar
130
x
x
Uzoq muddatli ijara (moliyaviy lizing) dan daromadlar
140
x
x
Valuta kursi farqidan daromadlar
150
x
x
Moliyaviy faoliyatning boshqa daromadlari
160
x
x
Moliyaviy faoliyat bo‘yicha harajatlar (satr. 180+190+
200+210), shu jumladan:
170
x
x
Foizlar shaklidagi harajatlar
180
x
x
Uzoq muddatli ijara (moliyaviy lizing) bo‘yicha foizlar shaklidagi harajatlar
190
x
x
Valuta kursi farqidan zararlar
200
x
x
Moliyaviy faoliyat bo‘yicha boshqa harajatlar
210
x
x
Umumxo‘jalik faoliyatining foydasi (zarari)
220
Favqulodda foyda va zararlar
230
Foyda solig‘ini to‘lagunga qadar foyda (zarar) (satr. 220+/-230)
240
Foyda solig‘i
250
x
x
Foydadan boshqa soliqlar va yig‘imlar
260
x
x
Hisobot davrining sof foydasi (zarari) (satr. 240-250-260)
270
BYUDJETGA TO‘LOVLAR TO‘G‘RISIDA MA’LUMOT
Ko‘rsatkichlar nomi
Satr kodi
Hisob bo‘yicha to‘lanadi
Haqiqatda to‘langan
Foyda solig‘i, (satr. 281+282) shu jumladan:
280
Yuridik shaxslardan
281
Jismoniy shaxslardan
282
Yalpi ushumdan olinadigan yagona soliq
290
Belgilangan daromaddan olinadigan yagona soliq
300
Yagona er solig‘i
310
Yagona soliq
320
Qo‘shilgan qiymat solig‘i
330
Aktsiz solig‘i
340
Er osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliq
350
Ekologiya solig‘i
360
Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq
370
Import bo‘yicha bojxona boji
380
Mol-mulk solig‘i
390
Er solig‘i
400
Infrastrukturani rivojlantirish solig‘i
410
Boshqa soliqlar
420
Mahalliy budjetga yig‘imlar
430
Budjetga to‘lovlarning kechiktirilganligi uchun moliyaviy jazolar
440
Jami budjetga to‘lovlar summasi (280 dan 440 satrgacha, 281 va 282 satrlardan tashqari)
450
Rahbar_________________________________
Bosh buxgalter___________________________ O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining
2002 yil 27 dekabrdagi 140-sonli buyrug‘iga 4-sonli ilova
PUL OQIMLARI TO‘G‘RISIDAGI HISOBOT (4-sonli shakl)
Ko‘rsatkichlar nomi
Satr kodi
Kirim
Chiqim
1
2
3
4
Operatsion faoliyat
Mahsulot (tovar, ish va xizmat) larni sotishdan ke-lib tushgan pul mablag‘lari
010
Material, tovar, ish va xizmatlar uchun mol etkazib beruvchilarga to‘langan pul mablag‘lari
020
Xodimlarga va ular nomidan to‘langan pul mablag‘lari
030
Operatsion faoliyatning boshqa pul tushumlari va to‘lovlari
040
Jami: operatsion faoliyatning sof pul kirimi/chiqimi (satr. 010-020-030+/-040)
050
Investitsiya faoliyati
Asosiy vositalarni sotib olish va sotish
060
Nomoddiy aktivlarni sotib olish va sotish
070
Uzoq va qisqa muddatli investitsiyalarni sotib olish va sotish
080
Investitsion faoliyatning boshqa pul tushumlari va to‘lovlari
090
Jami: investitsion faoliyatning sof pul kirimi/ /chiqimi (satr. 060+/-070+/-080+-090)
100
Moliyaviy faoliyat
Olingan va to‘langan foizlar
110
Olingan va to‘langan dividentlar
120
Aksiyalar chiqarishdan yoki xususiy kapital bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa instrumentlardan kelgan pul tushumlari
130
Xususiy aksiyalar sotib olingandagi pul to‘lovlari
140
Uzoq va qisqa muddatli kredit va qarzlar bo‘yicha pul tushumlari va to‘lovlari
150
Uzoq muddatli ijara (moliyaviy lizing) bo‘yicha pul tushumlari va to‘lovlari
160
Moliyaviy faoliyatning boshqa pul tushumlari va to‘lolari
170
Jami: moliyaviy faoliyatning sof pul kirimi/chi-qimi (satr. 110+/-120+130-140+/-150+/-
-160+/-170)
180
Soliqqa tortish
To‘langan Foyda solig‘i
190
To‘langan boshqa soliqlar
200
Jami: to‘langan soliqlar (satr. 190+200)
210
Jami: moliyaviy-xo‘jalik faoliyatining sof pul kirimi/chiqimi (satr. 050+/-100+/-180-210)
5 Carl S. Warren, James M. Reeve, Jonathan E. Duchac. Accounting.(ISBN:-13: 978-1-133-60760-1) USA, 2014. 25th edition
6 Eldon S. Hendrikson Michael F. Van Breda. Accounting theory. Пер. С анг./под ред. Проф. Я.В. Соколова.-М: Финансы и статистика, 2011. -576с
7«Barcha reja va dasturlarimiz Vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish, xal- qimiz farovonligini oshirishga xizmat qiladi». 0‘zbeldston Respublikasi Pre- zidenti I.A. Karimovning 2010-yilda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivoj- lantirish yakunlari va 2011-yilga mo‘ljallangan eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga baishlangan 0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi majlisidagi ma’- ruzasi. Xalq so‘zi, 2011-yil 22-yanvar, Nel6 (5183).
8 ЎзР Президентининг «Тўлов интизоми ва ўзаро ҳисоб-китоблар тизимини мустаҳкамлаш чора-тадбирлари тўғрисида» Фармони. 1996 йил 24 январ
9 ЎзР Вазирлар Маҳкамасининг 54- сонли қарори билан тасдиқланган «Маҳсулот (иш, хизмат) ларни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатлари таркиби ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тартиби тўғрисида»ги Низом. 1999 йил 5 феврал. (2003 йил 15 октябрдаги киритилган ўзгаришлар)
10 Изоҳ: Талабанинг маъруза машғулотларида фаол иштироки учунгина балл берилади. Шунчаки келиб кетаётган талабаларга балл қўйилмайди. Уларга фақатгина дарсга келиб ўтирганликлари учун журналга “+” ишораси қўйилади.