Termiz davlat universiteti fuqarolik jamiyati

Moddiy javobgarlikning ikki turi mavjud:
Birinchi-cheklangan moddiy javobgarlik. Bunda xodimlar o‘z mehnat vazifalarini bajarish chog‘ida korxona, muassasa, tashkilotga mulkiy zarar etkazganliklari uchun etkazilgan haqiqiy zarar miqdorida, ammo oylik ish haqlaridan oshmaydigan miqdorda moddiy javobgar bo‘ladilar, qonunlarda moddiy javobgarlikning boshqa miqdori ko‘zda tutilgan hollar bundan mustasno.
Ma’muriy xodimlar, agar ortiqcha pul to‘laganligi, moddiy yoki pul qimmatliklari hisobini yuritish va saqlash noto‘g‘ri uyushtirilganligi, bekor turib qolish hollariga, moddiy yoki pul qimmatliklari o‘g‘irlanishi, yo‘q qilib yuborilishi yoki buzilishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun zarur choralar ko‘rilmaganligi oqibatida ularning aybi bilan zarar etkazilgan bo‘lsa, ular etkazilgan zarar miqdorida, lekin o‘rtacha oylik ish haqidan oshmaydigan miqdorda moddiy javobgar bo‘ladilar.
Xodimni qonunga xilof ravishda ishdan bo‘shatish yoki boshqa ishga ko‘chirishda aybdor bo‘lgan korxona rahbariga uch oylik maoshi miqdorida moddiy javobgarlik yuklatilishi mumkin.
Ikkinchisi - to‘la moddiy javobgarlik. Xodimning o‘zi etkazgan zararni to‘la hajmda qoplashdan iborat majburiyatidir. Bunda ish haqi miqdori hisobga olinmaydi. Quyidagi hollarda to‘la miqdorda moddiy javobgarlik nazarda tutilgan:

1. 
   xodimning xatti-harakati bilan etkazilgan zararda jinoyat alomatlari bo‘lgan taqdirda. Bunday alomatlar sud orqali aniqlanadi;
   
2. 
   mehnat vazifalarini bajarayotganda etkazilgan zarar uchun qonunlarga muvofiq xodimga to‘la moddiy javobgarlik yuklangan taqdirda;
   
3. 
   mehnat vazifalarini bajarmayotgan paytda zarar etkazilgan taqdirda;
   
4. 
   xodim tegishli mulkni va boshqa qimmatli bir gallik ishonch qog‘ozi yoki boshqa bir gallik hujjatlarga asosan o‘z hisobiga olgan taqdirda;
   
5. 
   foydalanish uchun berilgan materiallar, buyumlar, asboblar, o‘lchov priborlari, maxsus kiyim va boshqa buyumlar kamomad bo‘lishi, qasddan yo‘q qilinishi yoki qasddan buzilishi sababli zarar keltirilgan taqdirda;
   
6. 
   zarar, mast holda bo‘lgan xodim tomonidan etkazilgan taqdirda;
   
7. 
   xodim to‘la moddiy javobgarlikni o‘z zimmasiga olishi to‘g‘risida u bilan tuzilgan yozma shartnoma asosida belgilangan taqdirda. 18 yoshga to‘lmagan shaxslar bilan bunday shartnoma tuzish taqiqlanadi.