Termiz davlat universiteti botanika kafedrasi «biotexnologiya»

nopalin, aktopin 
va 
agropin. 
Agrobakteriyalarni bir 
shtammi oktopin sintez qiluvchi shishlarni induksiya qilsa, boshqa shtammi nopalin 
sintez qiluvchisini induksiya qiladi. 
Shunday qilib, agrobakteriyalar yordamida induksiya bo‘luvchi «moslashgan» va shish 
to‘qimalarni 
biriichi umumiy xususiyati,
gormon sintez qilish bilan bog‘liq bo‘lgan 
gormonga muhtojsizlikdir. Galli shishlarda bunday qobiliyat o‘simliklarga 
bakteriyalarni begona genlarini kiritilishi oqibatida kelib chiqadi. Kimyoviy 
(moslashgan) shishlar hujayralarida bu xususiyat gormonlar sintezi uchun javobgar 
genlarni depressiyasi bilan bog‘liq bo‘lsa kerak deb taxmin qilinadi, ammo u mutatsiya 
bilan aloqador bo‘lishi ham mumkin. 
Ikkiichi umumiy xususiyat,
birinchisidan kelib chiqib, agrobakteriyalar bilan induksiya 
qilingan «moslashgan» va shish xujayralarni fertil o‘simlikni regeneratsiya qilish 
qobiliyatini yo‘qotishidir. Galli shishlar ko‘pchilik holatlarda sog‘lom o‘simlik hosil 
qilaolmaydilar. Ba’zida ular teratomlar (xunuk, organlarga o‘xshagan tuzilmalar) hosil 
qiladilar va normal rivojlana olmaydilar. 
«Moslashgan» to‘qimalar ham odatda normal o‘simlikga aylanaolmaydilar, ularni 
hujayralari ikkilamchi differensiatsiyaga va morfogenezga bo‘lgan qobiliyatlarini 
yo‘qotadilar. Ammo, ba’zida, oziqa muhiti tarkibini o‘zgartirish orqali, «moslashuv» 
chegarasini orqaga surish mumkin. Demak, uzoqroq passaj qilingan kulturalar 
to‘qimalaridan regeneratsiya qilaoladigan o‘simlik olish imkoniyatlari xam yo‘q emas. 
Mashg’ulot davomida olingan xulosalar: 
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________