Termiz davlat universiteti amaliy matematika kafedrasi

16.1-rasm. Axborot manbaini fizik himoyalash tizimining strukturasi

Axborotni injener ximoyalashni quyidagilar ta’minlaydi:

• 
  niyati buzuqning va tabiiy ofatning axborot manbalariga (yoki qimmatbaho narsalarga) qarab harakat qilishi mumkin bo‘lgan yo‘ldagi tabiiy va sun’iy to‘siqlar;
  
• 
  foydalanishni nazoratlovchi va boshqaruvchi tizimlarning to‘suvchi qurilmalari.
  

Tabiiy to‘siqlarga tashkilot xududida yoki yonidagi yurish qiyin bo‘lgan joylar (zovurlar, jarlar, qoyalar, daryolar, quyuq o‘rmon va changalzor) taalluqli bo‘lib, ulardan chegaralar mustaxkamligini kuchaytirishda foydalanish maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Sun’iy to‘siqlar odamlar tomonidan yaratilib, tabiiy to‘siqlardan konstruksiyasi va niyati buzuq ta’siriga barqarorligi bilan jiddiy farqlanadi. Ularga turli devorlar, qavatlararo pollar, shiplar, bino derazalari va h. taalluqli.
Derazalar mexanik ta’sirga bardosh oyna va metall panjaralar yordamida mustaxkamlanadi.
Himoyaning oxirgi chegaralarini metall shkaflar, seyflar tashkil etadi. Shu sababli ularning mexanik mustaxkamligiga yuqori talablar qo‘yiladi.
Metall shkaflar maxfiylik grifi yuqori bo‘lmagan hujjatlarni, qimmatbaho narsalarni, katta bo‘lmagan pul mablag‘ini saqlashga mo‘ljallangan. Shkaflarning ishonchliligi faqat metalning pishiqligiga va qulflarning maxfiyligiga bog‘liq.
16.2 - rasmda ob’ektlarni qo‘riqlovchi texnik vositalar kompleksining namunaviy strukturasi keltirilgan. Qo‘riqlaydigan xabarlovchi (datchik) texnik qurilma bo‘lib, u unga niyati buzuq tomonidan mexanik kuch va maydon ta’sir qilganida trevoga signalini shakllantiradi.
Signalizatsiya shleyfi elektr zanjirni hosil qilib, datchiklar va qabul qiluvchi - nazoratlovchi asboblarning elektr bog‘lanishini ta’minlaydi.
Qabul qiluvchi – nazoratlovchi punkt datchiklardan keladigan signallarni qabul qilish va ishlashga, qo‘riqlash xodimlarini tovush va yorug‘lik signali yordamida trevoga signallari kelganligi, datchiklar va shleyflar ishlashidagi nosozliklar xususida xabardor qilishga mo‘ljallangan.