Термиз давлат университети «ахборот технологиялари» кафедраси

Ахборот хавфсизлиги деб, маълумотларни йўқотиш ва ўзгартиришга йўналтирилган табиий ёки сунъий ҳоссали тасодифий ва қасддан таъсирлардан ҳар қандай ташувчиларда ахборотнинг ҳимояланганлигига айтилади.
Илгариги хавф фақатгина конфиденциал (махфий) хабарлар ва хужжатларни ўғирлаш ёки нусха олишдан иборат бўлса, ҳозирги пайтдаги хавф эса компьютер маълумотлари тўплами, электрон маълумотлар, электрон массивлардан уларнинг эгасидан рухсат сўрамасдан фойдаланишдир. Булардан ташкари, бу ҳаракатлардан моддий фойда олишга интилиш ҳам ривожланди.
Ахборот ресурсларининг ҳимояси ва унинг конфиденциаллигини таъминлаш деб, бошқариш ва ишлаб чиқариш фаолиятининг ахборот хавфсизлигини таъминловчи ва ташкилот ахборот заҳираларининг яхлитлиги, ишончлиги, фойдаланиш усулининг осонлиги ва махфийлигини таъминловчи қатьий регламентланган динамик технологик жараёнга айтилади.
Ахборот ресурсларининг конфиденциаллигини таъминлашдан кўзланган мақсад қуйидагилардан иборат:

• 
  ахборот ресурсларининг ўзаро келишувларсиз ўзга шахсга чиқиб кетиши, ўғирланиши, йўқотилиши, ўзгартирилиши, сохталаштиришларнинг олдини олиш;
  
• 
  шахс, жамият, давлат хавфсизлигига бўлган хавф-хатарнинг олдини олиш;
  
• 
  ахборот ресурсларини йўқ қилиш, ўзгартириш, сохталаштириш, нусха кўчириш, тўсиқлаш бўйича рухсат этилмаган ҳаракатларнинг олдини олиш;
  
• 
  хужжатлаштирилган ахборотнинг миқдори сифатида ҳуқуқий тартибини таъминловчи, ахборот заҳираси ва ахборот тизимига ҳар қандай ноқонуний аралашувларнинг кўринишларини олдини олиш;
  
• 
  ахборот тизимида мавжуд бўлган шахсий маълумотларнинг шахсий махфийлигини ва конфиденциаллигини сақловчи фуқароларнинг конституцион ҳуқуқларини ҳимоялаш;
  
• 
  давлат сирини, қонунчиликка мос хужжатлаштирилган ахборот ресурсининг конфиденциаллигини сақлаш;
  
• 
  ахборот тизимлари, технологиялари ва уларни таъминловчи воситаларни яратиш, ишлаб чиқиш ва қўллашда субъектларнинг ҳуқуқларини таъминлаш.
  

Ахборот ресурсларини ишончли ҳимоя қилиш механизмини яратишда ташкилий тадбирлар муҳим ўрин эгаллайди, чунки конфиденциал ахборот ресурсларидан рухсатсиз фойдаланиш асосан, техник жиҳатлар билан эмас, балки ҳимоянинг элементар қоидаларини эътиборга олмайдиган фойдаланувчилар ва ходимларнинг жинояткорона ҳаракатлари, бепарволиги, совуққонлиги ва маъсулиятсизлиги билан боғлиқ.
Ташкилий таъминот конфиденицал ахборот ресурсларидан фойдаланишга имкон бермайдиган ёки жиддий қийинчилик туғдирувчи ижрочиларнинг ишлаб-чиқариш ва ўзаро муносабатларини меъёрий-ҳуқуқий хужжатлар асосида регламентлашдир /1/.