Termiz davlar universiteti tabiiy fanlar fakulteti botanika kafedrasi

Vazifa: 
Tajribadan olingan natija va xulosalarni daftaringizga yozing. 
Tajriba natijasi quyidagicha,
 
Tirik va o`lik protoplazmaning hujayra shirasiga nisbatan o`tkazuvchanligi. 
 
Probirka 
nomeri 
Tajriba sharti 
Tashqi eritmaning bo`yalish 
darajasi 
1 
Sovuq suv 
2 
Qaynatilgan lavlagi bo`lakchasi 
sovuq suvga solinadi 
3 
30% sirka kislota
4 
50% etil spirti 
5 
10 tomchi xloroform va suv 
 
O`tkazilgan tajribadan quyidagicha xulosaga keldim,____________________ 
__________________________________________________________________ 
Ilova va izoh uchun 
(tajriba paytidagi va bajarib bo`lingandan so`ng olingan 
tajriba ishi bo`yicha suratlar va ularning izohi keltiriladi) 
9-laboratoriya ishi.
O‟SIMLIKKA YUTILAYOTGAN SUV MIQDORINI POTOMETR 
YORDAMIDA ANIQLASH. 
Suvning o‟simlik tanasi bo‟ylab harakatlanishida barglar hujayrasining 
shimish kuchi katta ahamiyatga ega. Bu kuch ba'zan bir necha o‟n atmosfera 
bosimiga tenglashib qoladi. 
Ishning maqsadi. 
Talabalarga o‟simliklar novdasining suv shimish tezligini 
potometrda aniqlashni tushuntirish va kuzatish. 

---

Asbob va reaktivlar. 
O‟simlik novdasi, potometr, qaynatilgan sovuq suv, 
qaychi, tarozi, lineyka. 
Ishni bajarish tartibi.
Bu mashg‟ulotni o‟tkazish uchun 500 ml hajmli 
silindrga qaynatilgan sovuq suv to‟ldiriladi. Silindr og‟ziga mos kelgan kauchuk 
tiqinda ikkita teshik teshilib, ularning biriga o‟simlik novdasi, ikkinchisiga egri 
shisha nay o‟rnatiladi. Nayga millimetrli qog‟oz ham yopishtiriladi. O‟simlik 
novdasi tiqinga o‟rnatilgandan so‟ng silindr shu tiqin bilan mahkam berkitiladi. 
Silindrdagi ortiqcha suv tiqin yonidan va egri nay orqali siqib chiqariladi. Tiqin 
bilan silindrdagi suv sathi orasida havo pufakchalari bo‟lmasligi shart. Tiqin orqali 
suv bug‟lanmasligi uchun uning aylanasiga vazelin surkaladi. Egri nay ichidagi 
suvning sathi (millimetrli qog‟oz) ga belgi qo‟yilib, tajriba boshlangan vaqt yozib 
qo‟yiladi. Oradan 30 minut o‟tgach, shimilgan suv miqdori aniqlanadi (8-rasm). 
Buning uchun avvalo nay yuzasini S=πr
2
formuladan topish kerak. Shimilgan suv 
miqdori (P) ni aniqlash uchun yuqoridagi formula bo‟yicha hosil qilingan son nay 
ichidagi kamaygan suvning balandligi (h) ga ko‟paytiriladi. Buning uchun 
quyidagi formuladan foydalaniladi: