Теоретические аспекты выбора посткризисных моделей экономического развития

Birinchi holatda bank muzorib sifatida ish yuritadi, omonatchilar esa rab al-mol sifatida. Boshqasida esa bank rab al-mol sifatida, tadbirkor muzorib sifatida ish olib boradi.

Muzoraba tamoyilini “islomiy bank tizimining oliyjanob tamoyili” deb ham atashadi, chunki u o‘zida shariat ma’qullagan timsolni, ya’ni inson mehnati va pul mablag‘lari timsolini aks ettiradi.

Murobaha tamoyili

Murobaha tovarni ikki tomonning kelishuviga muvofiq xarid bahosiga savdo ustamasini qo‘shish yo‘li bilan sotish imkoniyatini beruvchi tamoyildir. Mazkur konsepsiya an’anaviy kreditlashning mohiyatini oldi-sotdi xizmatiga o‘zgartiradi, bunda qarz beruvchi xomashyo, mashina va boshqa asbob-uskunalarni sotib oladi va to‘lovni kechiktirib yoki bo‘lib to‘lash sharti bilan tovarga savdo ustamasini qo‘shib, ya’ni yuqoriroq bahoga sotadi. Murobaha + xarajatlar + belgilangan foydani moliyalashtirish tamoyili bilan ham mashhurdir. Agar ushbu tamoyil islomiy bank tomonidan qabul qilinsa, bu tamoyil foyda va xarajatlar taqsimlanishida yuzaga keladigan usul o‘rniga qo‘llaniladi. Bunda bank xo‘jalik yurituvchi sub’ekt sifatida o‘z faoliyatini davom ettiradi va tovarlar oldi-sotdisi bilan bog‘liq bitimlarga kirishib ketgan bo‘ladi.