Temperaturada



Download 295,36 Kb.
bet1/6
Sana06.05.2023
Hajmi295,36 Kb.
#935718
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
2 5321520159700026482 (1)



P2.5.2.1


LD Physics leaflets



Issiqlik haqida ta’limot

Gazlarning kinetik nazariyasi

Gaz qonunlari




DOIMIY TEMPERATURADA GAZ BOSIMINING HAJMGA BOG’LIQLIGI (BOYL-MARIOTT QONUNI)







Doimiy temperaturada ideal gazning pV diagrammalari







Nazariy ma’lumotlar


Ideal gazning holati uchta o’lchanadigan miqdorlar: bosim, temperatura, hajm orqali to’liq ifodalanadi. Bu uch miqdor orasidagi munosabat asosiy gaz qonuni bilan aniqlanadi:


pV RT , (1)
bu yerda r – bosim; V - hajm; T – temperatura; ν – ideal gazning moldagi miqdori; R - universal gaz doimiysi (8,31 Dj/(Kmol).
Agar miqdorlardan biri- bosim, hajm yoki temperatura doimiy qolsa, qolgan ikki miqdorni bir biridan mustaqil tarzda o’zgartirib bo’lmaydi. Masalan, doimiy temperaturada quyidagi ko’rinishdagi Boyl-Mariott qonuni bajariladi:
pV = const (2)

Mazkur tajribada bu qonun gazli termometr yordamida tasdiqlanadi. Gazli termometr shisha kapillyardan tashkil topgan bo’lib, uning bir uchi ochiq. Havoning ma’lum miqdori kapillyar ichida simobning tomchisi bilan zich berkitiladi. Tashqi p0 bosimda, kapillyar ichidagi havo V0 hajmga ega.


Xona temperaturasida dastaki (qo’l bilan yurgiziladigan) nasos yordamida havoni so’rib olish, havo ustunida r0 +Δr bosim hosil bo’lishiga olib keladi, bu yerda r0 – tashqi bosim. Simobning tomchisi ham havo ustuniga bosim beradi:
pHg = ρHg ghHg , (III)
bu yerda ρHg =13,6 g/sm3 – simobning zichligi, g=9,81 m/c2 – erkin tushish tezlanishi; hHg – simob tomchisining balandligi.
Gazli termometrdagi havo ustunidagi umumiy bosim quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
p = p0 + Δp + pHg . (IV) Qamalgan havo hajmi V bosim p bilan aniqlanadi. Hajm V havo ustunining balandligi h bilan kapillyar A ko’ndalang kesimining yuzasi orqali quyidagi formuladan hisoblanishi mumkin:
𝑑2
𝑉 = 𝜋 ∙ 4 ∙ ℎ,
bu yerda d = 2,7 mm kapillyarning ichki diametri.




Download 295,36 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish