Temir yo‘l avtomatika va telemexanikasining zamonaviy qutblangan relelari. Mundarija

ИМШ-1 va ИМВШ-110 relelar bitta kontakt uchligiga egalar. Kontakt-larni CpKd 86-14 navli metallkeramik qotishmadan tayyorlashadi. Bu relelar, II sinf ishonchlilikka ega relelar guruhiga kiradi. Ularni, relening impuls xususi-yatli ishi nazorat qilinadigan muxim sxemalarda (rels zanjirlarida) ishlatishadi. ИМВШ-110 rele yakorining almashlab tortirilish kuchlanishi 2,0…2.3 V, yakorni qaytish kuchlanishi esa 1.0 V tashkil etadi.

2.2. Bir qutbli ПЛ turidagi rele
РЭЛ rele asosida ПЛ3 (shtepsellik) va БП3 (shtepselsiz) qutblangan relelar yaratilgan. 10.4-rasmdagi relening tuzilmasi РЭЛ rele tuzilmasidan (7.12-rasm), ikkita o‘zakni qutb uchlari orasida mustahkamlangan po‘latdan qilingan magnit o‘tkazuvchi tutashtirgich MT (MП) borligi bilan farq qiladi.

Releni cho‘lg‘amlaridan biri L₂₁, qutblovchi bo‘lib, doimo manbaga ulan-gan. Uni magnit oqimi: o‘zakmagnit o‘tkazuvchi tutashtirgich o‘zak yarmo (shtrixlik chiziq) zanjiri orqali tutashadi, ya’ni magnit oqim yarmoni gorizontal qismidan o‘tmaydi.

O ‘zak bilan yakor orasidagi havo tirqishini magnit qarshiligi, magnit o‘tkazuvchi tutashtirgichnikiga nisbatan ancha katta bo‘lganligi sababli, magnit oqim yakordan o‘tmaydi va u o‘zakka tortilmaydi. Bunda magnit o‘tkazuvchi tutashtirgichni materiali to‘yinadi. Relening ikkinchi L₁₁ cho‘lg‘ami ishchi bo‘lib, uni magnit oqimi shunga o‘xshash konturdan o‘tadi. ПЛ relening ishi, ishchi cho‘lg‘am chiqarmalarini manba qutblariga ulashga bog‘liq bo‘ladi. Agar ikkala cho‘lg‘amni magnit oqimlarining yo‘nalishi mos bo‘lsa, unda yakor tortilmay-di.

O
10.4-rasm. Bir qutbli ПЛ turidagi

rele
‘zak va tutashtirgich magnit o‘tkazgichlarida mag-nit oqimlari qarshi yo‘nalish-ga ega bo‘lishsa, tutashtir-gich materiali to‘yinishidan chiqadi, uni magnit qarshiligi keskin ortadi hamda magnit oqimlarini havo tirqishiga siqib chiqarishi ro‘y beradi. Bunda, cho‘lg‘amlar hosil qiladigan ikkita magnit oqim-lari qo‘yidagi konturlar bo‘y-lab tutashadi: o‘zak–havo tirqishi–yakor–yarmo (shtrix chiziqlar bilan ko‘rsatilgan). Natijada, yakor o‘zakka torti-ladi. Yakorni tortish holati uchun taminot batareyasining ulanish varianti 10.4-rasmda ko‘rsatilgan.