Tema; Voleybol jarislarin sho’lkemlestiriw ham o’tkeriw

1.2. Jarıs haqqında túsinik hám jarıs túrleri
Trenerning kásiplik-pedagogikalıq iskerligi tek bul baptın muwapıq bántlerinde belgilengen hám mazmunı ashıp berilgen funksional jónelisler menen shegaralanmaydi. Trener keń hám tar mániste kóp programmalı ǵalabalıq jarıslar, dástúriy turnirlar, sport bayramları, sonday-aq óz sport qánigelikligi boyınsha chempionatlar, yad turnirlari, kubok jarısların shólkemlestiriw hám de ótkeriw menen baylanıslı bilim hám kónlikpelerge de iye bo'lmog'i kerek. Onıń ushın ol jaǵdayda jarıslardı ashılıw hám jabılıw dástúrleri, jarıs qaǵıydaların islep shıǵıw, jarıs ótkeriw sistemaları, rásmiy jarıs qaǵıydaları hám arbitrlıq etiwge tiyisli bilim-ilmiy tájriybeler joqarı qáliplesken bolıwı dárkar. Tómende áne sol máseleler mánisi hám mazmunı voleybol mısalında qısqasha ashıp berilgen.
Jarıs keń mániste hár bir insandı jalǵız tártipte, qandayda bir raxipke salıstırǵanda yamasa jámáátti jámáátke salıstırǵanda arnawlı bir tarawda (kórkem óner, ádebiyat, islep shıǵarıw, sport hám t.b. ) báseki tásirinde óz múmkinshiliklerin saparbar etip, joqarı nátiyjege erisiw túsinigin ańlatadı. Bul processni ámelge asırıwda
ayriqsha tártip-qaǵıydalar, shárt-shárayatlar, maqset hám wazıypalar belgi-lanadi.
Sport jarısı - bul málim múddet ishinde qáliplesken yamasa qáliplestirilgen materiallıq -ruwxıy, intellektuallıq potencial, fizikalıq -psixik hám texnikalıq-taktik tayarlıqqa tiykarlanǵan múmkinshiliklerdi báseki tásirinde kórsetiw hám joqarı nátiyjege erisiwge qaratılǵan integral process bolıp tabıladı.
Sport jarısları, kóleminden qaramastan, bir qatar túrlerge bólinedi: Olimpiada oyınları, chempionat, Kubok jarısları, turnirlar hám t.b.
Ózbekstanda bolsa bunnan tısqarı basqa mámleketlerde uqsaslıǵı joq “mid nihollari”, “Bárkámal áwlad”, “Universiada” sıyaqlı úsh teksheli hám kóp basqıshlı ǵalabalıq sport jarısları dástúriy tárzde úzliksiz ótkeriliwi ádet kórinisine kirgen. Tariyxıy dástúrlerge kóre hár bir jarıs óz kólemi hám mártebeinen qaramastan ayriqsha tárbiyalıq, social, siyasiy áhmiyetke iye boladı. Fizikalıq tárbiya hám sporttı sawlastırıwshı, tariyxıy, materiallıq hám ruwxıy qádiriyatlardı qáliplestiriwshi, bárkámal áwladtı tárbiyalaytuǵın hám de intellektuallıq potencialdı asırıwshı qural retinde xızmet etedi. Áyne jarıs sport geografiyası jáne onı ǵalabalıq sheńberin keńeytiw sıyaqlı strategiyalıq maqsetti hal etedi.