Tema: Viruslardiń tiykarǵı qásiyetleri, virus saqlawshı material menen islew qaǵıydaları hám qawipsizlik texnikası

Laboratoriya haywanlarına virus juqtırıw usılları
Laboratoriya haywanlarına viruslardı saqlawshı materialdı túrli usıllar menen juqtırsa boladı. Kóbinese tómendegi juqtırıw usıllarınan paydalanamız : teri astına (t/o), teri ishine (t/i), muskul ishine (m/i), qarın boslig'iga (q/b), vena ishine (v/i), murın ishine (b/i), mıy ishine intraserebral (m/i). Biraq hár qanday anıq jaǵdayda da materialdı juqtırıwda sol usıllardan birin tekseriwshi tańlawı kerek.
Juqtırıw usılın tańlaǵanda virustı tropizmi inabatqa alınadı. virusnin' organizmnin' málim bir túrdegi kletkalarında kóbeyiwi (reproduksiyalaniwi), virustın' tropizmi dep ataladı.
Nerv kletkasında reproduksiyalanıwshi virustı neyrotrop (mısalı qutırıw keselinde) teri kletkalarında reproduksiyalawshi virustı dermatrop (mısalı, sheshek gúl virusı ), ókpe kletkalarında pnevmatrop (gripp virusı ) viruslar dep ataladı. Bir qansha túrdegi kletkalarda reproduksiyalanatuǵın viruslardı politrop (iri shaqlı haywanlarda juqpalı rinotraxeit keselligin shaqırıwshı virus dem alıw hám kóbeyiw shólkemlerinde reproduksiyalanadi), barlıq túrdegi kletkalarda reproduksiyalawshi viruslar pantrop viruslar dep ataladı.
Pantrop viruslarǵa ıytlerde oba keseli keselligin shaqırıwshı virus mısal bola aladı. viruslardin’ tropizmini bilgen halda sol virusqa bayqaǵısh bolǵan organ kletkalarına virus materialı jiberiledi. Mısalı gripp virusın -murın ishine, sheshek gúl virusın - teri ishine, qutırıw virusın - mıy ishine jiberiledi.
Pantrop viruslar vena ishine yamasa qarın perdesine jiberilgende ǵana organizmge jaqsı tarqaladı. Tekseriwshi material quramındaǵı virusnin' tropizmi tuwrisinda maǵlıwmatqa iye bolmasa bir neshe gruppa haywanlarǵa hár túrlı usılda juqtıriladi.
Jiberiletuǵın materialnin' kólemi hám muǵdarı haywannin' túri, jiberiw usılına ko'pdan kóp baylanıslı. (3-keste).
3-jadval. Laboratoriya hayvonlariga yuboriladigan materialnin’ eng yuqori miqdori