Tema: Óspirimlik dáwirinde shet tilin úyreniwde júzege keletuǵın qıyınshılıqlardıń psixologiyalıq qásiyetleri

§ 2. Óspirimlerdiń jeke hám sezimiy-shıdamlılıqlik salasınıń qásiyetleri
Óspirimlik dáwirinde ózliktiń sezimiy-shıdamlılıqlik salasın rawajlandırıw mashqalası aktual bolıp tabıladı, sebebi óspirimlik - bul shaxstıń qáliplesiwinde zárúrli áhmiyetke iye bolǵan ótiw dáwiri, sın kózqarastan dáwir. Bul waqıtta xarakter sapa tárepinen ózgeredi, sanalı minez-qulıq tiykarları qóyıladı, etikalıq ideyalar qáliplesedi. Bul dáwirde keri jinsdagi adamlar menen jaqın baylanıske mútajlik bilinedi. Tez ósiw hám denediń fiziologikalıq qayta dúzilisi processinde óspirimlerde uwayım sezimi, qo'zg'aluvchanlik kusheytiwi hám óz-ózin húrmet qılıwdıń tómenlewi múmkin.
Óspirimdiń óz-ózin ańǵarıwında saldamlı ózgerisler júz berip atır. Olardan eń áhmiyetlisi - úlkenler dep esaplanıw qálewi. Fizikalıq ózgerisler óspirimge jetiklik sezimin beredi. Biraq, oqıtıwshılar hám ata-analar balaǵa bolǵan munasábetin ózgertirmeydi. Keyin ózin úlkenler retinde tán alıw ushın gúres baslanadı jáne bul óspirim hám oqıtıwshılar hám ata-analar ortasındaǵı dawlarǵa alıp keledi.
Usınıń sebepinen, óspirim ushın bul qıyın dáwirde úlkenlerdi qollap-quwatlaw hám túsiniw zárúrli bolıp tabıladı. Biz oǵan bolǵan munasábetimizni ózgertiwimiz kerek, sonda ol bárkámal rawajlanıwda dawam etiwi múmkin. Bul munasábetler óspirimdiń ózligi tiykarında qurılısı kerek. Bunday úyreniw nátiyjesinde úlkenler hár bir oqıwshı shaxsın jáne de qáliplestiriw ushın qaysı jóneliste tárbiyalıq jumıslar alıp barılıwı, oqıwshı shaxsınıń qaysı tárepleri hám qásiyetlerin bekkemlew, rawajlandırıw, qáliplestiriw kerekligin tuwrı anıqlawı múmkin. (19 ).
Óspirimlik - 11-12 jastan 15-17 jasqa shekem. Bul shaxs qáliplesiwindegi eń qıyın hám eń juwapkerli davr bolıp tabıladı, sebebi bul jasda etika tiykarları, social munasábetler, ózine bolǵan munasábet qáliplesedi. Bul ásirdiń tiykarǵı motivatsiyası óz-ózin biliw, ózin ózi húrmet qılıw hám ózin ózi tastıyıqlaw bolıp tabıladı. Baslanǵısh mektep jasındaǵı balaǵa salıstırǵanda psixologiyada kórinetuǵın bolatuǵın tiykarǵı ózgeshelik - bul ózin ózi ańǵarıwdıń joqarı dárejesi. " Óz-ózin ańǵarıw - bul óspirim psixologiyasi basdan keshiretuǵın barlıq qayta qurıwlardıń aqırǵısı hám eń joqarısidir" (L. S. vygotskiy).
Óspirimdiń turpayı onıń ózin ózi qádirlewi menen tártiplestiriledi hám óz-ózin húrmet qılıw basqa adamlar menen, bárinen burın, qatarlasları menen ushırasıw processinde qáliplesedi. Qatarlaslarǵa jóneltirilganlik gruppada, jámáátte qabıl etiliwi hám tán alınıwı, dosqa ıyelew zárúrshiligi menen, qosımsha túrde qatarlastı model retinde qabıllaw menen baylanıslı bolıp, ol basqalarǵa qaraǵanda jaqınlaw, túsinikli hám qolaylaw bolıp tabıladı. úlkenler. Sonday etip, óspirimdiń ózin ózi qádirlewiniń rawajlanıwına qatarlasları menen, klass jámááti menen munasábetler tásir etedi. (20 )
Shaxstı qáliplestiriw mashqalası zárúrli hám quramalı bolıp, izertlewdiń úlken salasın óz ishine aladı. Áyne óspirimlik dáwirinde insan ruwxıylıqı hám ózligine sezilerli tásir kórsetedi (20 ).
Shaxs - bul ayriqsha zat bolıp, ol birinshiden, onıń násillik qásiyetleri menen, ekinshiden, ol rawajlanıp atırǵan mikromuhitning ayriqsha sharayatları menen baylanıslı.
Óspirim balalarda qatańlıq hám basqınshılıq eń anıq kórinetuǵın boladı, pedantik xarakter qásiyetleri aytnadı.
Aytiwimız múmkin, biziń jaqın keleshegimiz, ertangi jámiyetimiz búgingi óspirimler óz máselelerin qanday sheshiwleri, ózleri ushın qanday qádiriyatlardı tańlawlarına baylanıslı. hám biz bul mashqala haqqında saldamlı oylawımız kerek. ( 3)