Tema. Oqıtıw

Túsiniklerdi anıqlaw.
Maqset:
-talabalardı gáptegi hár bir sózdi túsine alıwģa úyretiw;
-talabalardıń gáptegi hár bir sózge itibarlı múnásibette bolıw zárúrligin túsiniwge járdem beredi;
-oqıw tapsırmasın orınlawda toparlarda birge islesiw kónlikpesin qáliplestiriw.
Oqıtıwshı sózdi túsiniwi-bul talabalardıń nárse yamasa hádiyselerde bildiretuģın obrazların kóz aldıģa elesletıw ekenligin aytıwdan baslaydı. Bul tek ģana kóz aldıģa elesletiw emes, al sózdi túsiniwdiń birinshi dárejesi bolıp ta tabıladı.
Sózdi tolıq túsiniw, talabalar nárse yamasa hádiyseniń dúzilisine baylanıslı quramlı bólimler (nelerden quralģan) hám onıń funkcional ózine say tárepleri (nege járdem beredi, ol ne menen sheshiliwi múmkin hám basqalar)dı aytıp bere alģanda ģana júzege keledi.
Shınıģıw tómendegishe ótkeriledi:
1. Barlıq talabalar kishi toparlarģa bólinedi.
2. Hár bir topar tekstti aladı. Barlıq toparlardaģı tekstler birdey yamasa hár túrli bolıwı múmkin.
Oqıtıwshı gáplerdegi biytanıs sózlerdi tabıw hám túsindirmeli sózlikler, oqıtıwshınıń járdeminde olardıń mánisin túsindirip beriwin soraydı.
3. Toparlarda tekst ústinde islew baslanadı. Talabalar birgelikte biytanıs, túsiniksiz sózlerdi tabadı hám olardıń mánisin birgelikte táriypleydi.
4. Tapsırma orınlanıp bolģannan keyin «kishi toparlarģa hújim» baslanadı. Soraw beriwshi hám juwap beriwshi toparlar qura taslanıw jolı menen anıqlanıwı múmkin. Barlıq toparlar gezek penen dáslep birinshi toparģa soraw beredi, ekinshi hám basqalar. Máselen:
Bir topar soraw beredi.
Soraw berilgen topar aģzası tezlik penen juwaptı aytıwı tiyis.
Topar juwap bergennen keyin onıń durıslıģı ekspertler toparı tárepinen bahalanadı. Bahalaw 0 balldan 5 balģa shekem bolıwı múmkin.
5. Juwmaqların shıģarıw. Oqıtıwshı kóp ball jıynaģan topardı járiyalaydı. Mazmunı qáte túsinilgen sózlerge túsinik berip ótiledi.
Óz-ara orın almastırıwshı juplıqlar hám toparlar.
Maqseti:
-talabalardı materialdıń dúzilisi, tiykarģı pikirlerdi belgiley alıw, este saqlap qalıw múmkin bolģan formada olardı kóz aldıģa keltiriwge úyretiw;
-sóyley alıw kónlikpesin qáliplestiriw;
-birgelikte úyretiw.
1. Birinshi basqıshta pedagog tiykarģı pikirlerdi payda etiwdiń túrli formaları tuwralı aytıp beredi.
Tiykarģı pikirlerdi payda etiwdiń birinshi túri ápiwayi-bul tiykarģı pikirlerdi sóz yamasa qısqa gápler arqalı elesletiw. Bul sóz yamasa gápler ústinler tárzinde nomer qoyıw arqalı jazıladı.
Tiykarģı pikirlerdi elesletiwdiń ekinshi formasında awızeki belgilep alınadı hám sol arqalı tiykarģı pikirler jámlenedi.
Tiykarģı pikirlerdi qáliplestiriwdiń úshinshi forması-bul olardı qısqarttırıw yamasa shártli belgiler menen almastırıw bolıp esaplanadı.
2. Ekinshi basqıshta talabalar kishi toparlarģa birlesedi. hár bir kishi topar ózine berilgen tekstti aladı hám onı oqıydı. Tektler hámmede birdey boladı.
3. Bunnan keyin toparda hár bir talaba erkin túrde tekstke baylanıslı tayanısh konspekt dúzedi.
4. Gezektegi basqıshta talabalar juplıqlarda ózleriniń tayanısh konspektleri tuwralı pikir almasadı. Bul basqıshta óziniń tayanısh konspektin ózgerttiriw imkaniyatı bar.
5. Gezektegi basqıshta tayanısh konspekt toparda talqılanadı. Topar óz-ara kelisken halda qanday da bir jaratılģan tayanısh konspektin qabıl etedi. Bul basqıshta topar pútkil jámááttiń aldında «dawıs shıģarıp» aytıp beriwshi talabanı anıqlap alıwı kerek.
6. Bul basqıshta topardıń hár bir aģzası anıqlanģan tayanısh konspekti boyınsha shıģıw qıladı hám oqılģan teksttiń mazmunın bayan etedi. Bárshe talabalar esitiwi kerek. Bul dáwirde normalardıń orınlanıwın támiyinleytuģın texnikalıq eksperttiń májbúriyatı kórinedi.
7. Birinshi topar aģzası óz shıģısın juwmaqlap bolģannan keyin basqa topar soraw beriwi múmkin. Sorawlarģa juwap beriledi. Bunday túrdegi jumıs bahalanıwı múmkin (ballar kestede qoyıladı). Sorawlardıń gezek penen beriliwin texnikalıq ekspert jolģa qoyadı.
8. Seginshi basqıshta basqa topardıń wákili eger dálili bar bolsa, óz shıģısın tolıqtıradı.
9. Toģızınshı basqıshta basqa topar wákili shıģıwı, sorawlarģa juwap boyınsha narazılıģın bildiredi.
Usı orında birinshi tekst penen islew juwmaqlanadı. Pedagog yamasa ilimiy ekspert juwmaq shıģaradı.
Keyingi basqıshta basqa topar wákili óziniń tayanısh konspektin kórsetedi. Bul háreket bárshe shıģıp bolģannan keyin damam etiledi.
Inscenirovka juwmaqların shıģarıw menen tamamlanadı. Hár bir topar jıynalģan ballardı esaplap hám jámi ballardıń tuwrısına jazıp qoyıwı kerek. Bunnan kelip shıģıp orınlardı da belgilew múmkin boladı.